Film zrealizowany w lipcu 2009 roku w slumsie Kibera, w Nairobi (Kenia). Kibera to największy slums w Kenii i jednocześnie najliczniej zaludniony w Afryce. Na terenie niespełna 3 km2 zamieszkuje ok. milion osób. Kibera jest tworem multietnicznym, zamieszkują ją przedstawiciele wszystkich 42 plemion występujących w Kenii oraz ludność napływowa z innych krajów afrykańskich. Większość mieszkańców żyje w prowizorycznych domach zbudowanych z blachy falistej, wyschniętego błota i konstrukcji z patyków.
Mieszkańcy Kibery nie mają praw własności ziemi, co utrudnia rozwój. W filmie ukazane są główne problemy mieszkańców – choroby (wirusem HIV zarażone jest ok. 25% populacji Kibery, wielu cierpi na gruźlicę), złe warunki sanitarne (brak kanalizacji, niewystarczająca liczba publicznych toalet, brak dostępu do ujęć wody pitnej), bezrobocie, uzależnienia (wąchanie kleju wśród tzw. dzieci ulicy), brak dostępu do publicznej edukacji i niewystarczająca liczba szkół.
Film pozwala odbiorcom zapoznać się z rzeczywistością slumsu poprzez obrazy i osobiste komentarze mieszkańca Kibery – Nehemiaha Amwocha, a także wiernemu ukazaniu krajobrazów Kibery i realiów życia w slumsie.
W “You Deserve To Know” prezentwane są dobre praktyki, oddolne inicjatywy społeczne mające na celu poprawę jakości życia mieszkańców slumsu.
W filmie ukazany jest m.in. wątek Power Women Group – grupy 14 kobiet, które połączył wspólny problem – wirus HIV. Zajmują się wyrobem biżuterii, koszy, misek, ozdób – w ten sposób wspierają się wzajemnie i starają się zarobić pieniądze na utrzymanie siebie i rodzin. Co miesiąc odkładają drobne kwoty, aby zapewnić sobie byt w przyszłości. Ich mottem stało się „Say no to dependancy”, a swą postawą pokazują, że osoby zarażone mogą w pełni rozwijać swój potencjał i być aktywnymi członkami społeczności.
Inną wyróżniającą się postacią w slumsie jest Solo7 – artysta, malarz i rzeźbiarz, jednocześnie autorytet dla lokalnej społeczności. Po krwawych rozruchach powyborczych na początku 2008r. zasłynął przeprowadzeniem akcji społecznej – z białą farbą i pędzlem w dłoni stworzył ok. 5.000 napisów wzywających do pokoju („Peace Wanted Alive”), które do dziś można spotkać w każdym zakątku slumsu.
Z kolei Kibera Community Youth Programme działa na wielu płaszczyznach – organizuje przedstawienia teatralne, prowadzi bibliotekę i kafejkę internetową, jednak trzon działalności KCYP związany jest z energią słoneczną – oferuje mieszkańcom Kibery solary, dzięki którym można naładować baterię telefonu komórkowego czy zasilić radio.
W slumsie działa także grupa teatralna Pillars of Kibera – organizująca przedstawienia łączące taniec, sztukę i edukację. Ich przekaz koncentruje się na integracji społeczności lokalnej, szerzeniu pokoju w opozycji do
konfliktu i przemocy, edukacji HIV/AIDS. Często występują poza Kiberą – swoją działalność prezentowali m.in. w siedzibie głównej ONZ w Nairobi, na uniwersytecie Kenyatta. Próby przeprowadzają na małych podwórkach między chatami, pośród mieszkańców – są blisko lokalnej społeczności.
W filmie ukazane są również prace Kibera Community Development Agenda – Kibera Journal, czyli największej gazety w Kiberze, tworzonej od podstaw przez grupę entuzjastów jako odpowiedź na rosnącą potrzebę zapewnienia mieszkańcom Kibery platformy wymiany informacji. Teoretycznie miesięcznik, w praktyce nowe numery ukazują się po zgromadzeniu wystarczających funduszy. Co ciekawe, gazeta nie prowadzi działalności komercyjnej (nie zamieszcza reklam czy ogłoszeń). Gazeta to medium zaangażowane, monitorujące postępowanie władz, przestrzeganie praw człowieka i obywatela w relacji do mieszkańców Kibery. Mottem gazety jest „You deserve to know”, od którego film zaczerpnął swój tytuł.
Innym medium w slumsach jest Pamoja FM – jedyne radio w Kiberze, działa na zasadzie non-profit. Dostarcza mieszkańcom zarówno rozrywkę, jak i edukację – z Pamoja współpracuje wielu ekspertów z organizacji lokalnych i
międzynarodowych (np. Lekarze bez Granic), a do studia zapraszani są lokalni artyści.
You Deserve To Know
Polska/ Kenia 2009
Reż. Tomasz Bułhak, Dolphine Emali
Kino Lab, Warszawa, 07/11/2009, Sobota, 16:00. Wstęp wolny.
Emilia Skiba