Uzasadnienie otrzymania nagrody Nobla: „Noblistka jest pisarką, której epicka proza jest wyrazem kobiecych doświadczeń. Przedstawia je z pewnym dystansem, sceptycyzmem, ale też z ogniem i wizjonerską siłą.”
Doris May Taylor urodziła się w Kermanshah, w Persji (obecnie Iran) 22 października 1919 roku. Jej rodzice byli pochodzenia brytyjskiego. W 1925 roku rodzina powróciła na krótko do Anglii, ale ojciec Doris zainteresował się możliwością wyjazdu do Południowej Rodezji, gdzie rząd brytyjski wydzielał swoim obywatelom wielkie połacie ziemi. Doris przebywała w Afryce od szóstego roku życia przez ponad dwadzieścia cztery lata, czyli przez większą część swojej młodości, okresu, kiedy ludzka świadomość najmocniej kształtuje się pod wpływem otaczającego świata. W 1949 roku przeniosła się na stałe do Londynu, gdzie rok później wydała pierwszą powieść, “The Grass is Singing”, której akcja rozgrywa się w Południowej Rodezji i która przedstawia tamtejszą rzeczywistość, mity białej mniejszości zamieszkującej Afrykę i społeczne uwarunkowania, które pozwalają na sprawne działanie systemu kolonialnego, ale tylko do momentu, gdy nikt nie wykracza poza przypisaną mu społecznie rolę. Doris Lessing jest niezwykle płodną pisarką: przez całe życie wydała kilkanaście powieści, dziesiątki opowiadań, esejów, artykułów, reportaży oraz teksty autobiograficzne. Motyw Afryki przewijał się przez niemal całą jej twórczość, ale do najważniejszych powieści nawiązujących do tej tematyki należą: “The Grass is Singing” (1950), saga “The Children of Violence”, oraz jej najbardziej znana powieść, “The Golden Notebook”, wydana w roku 1962. W swojej bogatej eseistyce również często nawiązywała do afrykańskich tematów politycznych i społecznych. Opublikowała również zbiór reportaży zawierających jej wrażenia z podróży do Południowej Rodezji i Republiki Południowej Afryki w 1956 roku (“Going Home”, 1957). W późniejszym okresie swojego życia wydała “African Laughter: Four Visits to Zimbabwe” (1993), w którym porównuje lata młodzieńcze spędzone w Południowej Rodezji z wizytą w 1956 roku i z późniejszymi podróżami na początku lat dziewięćdziesiątych, gdy kraj ten odzyskał już niepodległość. Ukazało się kilka tomów opowiadań o tematyce afrykańskiej: “This Was the Old Chief’s Country” (1951), “Five” (1953), “African Stories” (1964). Przez większość życia pisała krótkie teksty, które ukazywały się w różnych czasopismach i zbiorach, a które w 1973 roku zostały zebrane w jedną całość i wydane w dwóch tomach pod wspólnym tytułem “The Collected African Stories” (“This Was the Old Chief’s Country” i “The Sun Between Their Feet”). Lessing podjęła się również napisania autobiografi. Wydała dwa tomy autobiografii, ale do okresu jej życia, który spędziła w Afryce, odnosił się jedynie pierwszy, “Under My Skin. Volume One of My Autobiography”, to 1949 (1994).
Po otrzymaniu nagrody Nobla, wiele dzieł Lessing zostało bardzo szybko przetłumaczonych na język polski, choć wcześniej jej twórczość była w kraju raczej mało znana.
BIBLIOGRAFIA – publikacje po polsku
Dobra terrorystka (Albatros/Andrzej Kuryłowicz 2008 r.)
Dzieci przemocy 1. Martha Quest. (Albatros/Andrzej Kuryłowicz 2008 r.)
Lato przed zmierzchem (W.A.B. 2008 r.)
Mrowisko (PIW 2007 r.)
Mężczyzna i dwie kobiety (PIW 2008 r.)
O kotach (Prószyński i S-ka 2008 r.)
Opowieści afrykańskie (Albatros/Andrzej Kuryłowicz 2008 r.)
Pamiętnik przetrwania (WL 2007 r.)
Piąte dziecko (PIW 2007 r.)
Podróż Bena (PIW 2007 r.)
Przed zstąpieniem do piekieł (W.A.B. 2008 r.)
Szczelina (Świat Książki 2008 r.)
Trawa śpiewa (Świat Książki 2008 r.)
Znów ta miłość (W.A.B. 2009 r.)
Miłka Stępień