3 grudnia w Warszawie rozpocznie się jubileuszowy, 10. Międzynarodowy Festiwal Filmowy WATCH DOCS. Prawa Człowieka w Filmie – jedna z dwóch największych na świecie imprez filmowych poświęconych prawom człowieka. W ciągu 10 dni zaprezentowanych zostanie około 80 filmów z całego świata, w których zaangażowanie na rzecz praw jednostki łączy się ze sztuką filmową. Projekcje festiwalowe odbywać się będą w dwóch salach CSW Zamek Ujazdowski i Kino Labie, w kinie „Muranów” oraz w BUWie.
Filmem otwarcia 10. edycji festiwalu będzie dokument „Petenci” w reżyserii Zhao Lianga, który przez dziesięciu wybitnych krytyków filmowych i filmoznawców, takich jak Kuba Mikurda, Bartosz Żurawiecki czy Tomáš Hučko, został uznany za najlepszy film w historii WATCH DOCS.
Wydarzeniem tegorocznego festiwalu będzie pierwsza w Polsce retrospektywa jednego z największych twórców światowego dokumentu – Fredericka Wisemana, który osobiście odbierze tegoroczną nagrodę Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka im. Marka Nowickiego za szczególne osiągnięcia w ukazywaniu praw człowieka w filmie. Zaprezentowanych zostanie pięć filmów Wisemana – wśród nich słynne „Titicut Follies” – bezlitosna analiza relacji między pacjentami i personelem stanowego szpitala psychiatrycznego w Massachusetts.
W konkursie o nagrodę WATCH DOCS zobaczymy najlepsze światowe dokumenty dotyczące szeroko pojętej problematyki praw człowieka, wyprodukowane w latach 2009 – 2010. W tym roku będzie to siedemnaście filmów, wybranych spośród ponad tysiąca zgłoszeń z całego świata, wśród nich głośny brytyjski dokument „Wrogowie ludu” Roba Lemkina i Theta Sambatha, najnowszy film Kim Longinotto „Różowy gang”, rumuński obraz Andrei Ujicy „Autobiografia Nicolae Ceausescu” zmontowany z niepublikowanych dotąd materiałów archiwalnych ukazujących prywatne życie dyktatora (premiera na tegorocznym festiwalu w Cannes) oraz „El Sicario” Gianfranco Rosiego – niezwykła spowiedź mafijnego egzekutora z Meksyku (premiera na festiwalu w Wenecji 2010). Nagroda zostanie przyznana przez międzynarodowe jury, w skład którego wchodzić będą rosyjski aktywista, prezes moskiewskiego Centrum Rozwoju Demokracji i Praw Człowieka Yuri Dzhibladze, dyrektor programowy festiwalu Dox Box w Damaszku Orwa Nyrabia, polska artystka video Katarzyna Kozyra, filmowiec i dyrektor festiwalu Cinestrat Rene Bijloo oraz Anna Kowalewska-Onaszkiewicz – realizatorka i współreżyserka filmów dokumentalnych.
Repertuarowe sekcje stałe WATCH DOCS to: „Dyskretny urok propagandy” – tu zobaczymy awangardowe
dokumenty polityczne z NRD zrealizowane przez osławiony duet reżyserski Heynowski & Scheumann, „Nowe filmy polskie”, „Zbliżenia” – tym razem poświęcone Azji Południowo-Wschodniej (tu m.in. Nagrodzony na zeszłorocznym festiwalu IDFA w Amsterdamie koreański dokument „Żelazne kruki” poświęcony robotnikom, z narażeniem życia tnącym na części statki w Bangladeszu) – oraz „Chcę zobaczyć” – przegląd dokumentów dotyczących wydarzeń, postaci i tematów znajdujących się obecnie w centrum uwagi obrońców praw człowieka (tu m.in. amerykański „Barbershop Punk”, ujawniający korporacyjne zakusy na wolność słowa w Internecie, oraz „Women in Shroud” ukazujący walkę o zakaz kamienowania kobiet w Iranie).
Program filmowy festiwalu to także dwie retrospektywy tematyczne. W tym roku będą to „Półkowniki” – najciekawsze dokumenty i fabuły zatrzymane przez cenzurę z powodów politycznych, religijnych lub obyczajowych wśród nich legendarny czeski „Palacz zwłok” Juraja Herza, który spędził na cenzorskiej półce ponad 20 lat oraz „Obrazy starego świata” – hipnotyczne arcydzieło słowackiego mistrza dokumentu Dusana Hanaka. Druga retrospektywa to „Świat jest chory – prawa człowieka wobec medycyny i bioetyki” – przegląd filmów poruszających takie zagadnienia, jak zdrowie reprodukcyjne, eutanazja, przymusowa hospitalizacja psychiatryczna czy globalna epidemia HIV/AIDS, a także niezwykły dokument „Życie na ostrym dyżurze” Marka Hopkinsa – filmowy hołd złożony Lekarzom bez Granic
Tegoroczną edycję WATCH DOCS dopełnią spotkania z wybitnymi twórcami światowego dokumentu, dyskusje panelowe, warsztaty w formule master class oraz pokazy specjalne w Nowym Wspaniałym Świecie.
WATCH DOCS to wspólne przedsięwzięcie Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, warszawskiego Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski oraz Społecznego Instytutu Filmowego. Wstęp na wszystkie pokazy oraz wydarzenia towarzyszące WATCH DOCS jest bezpłatny.
Cecylia Jakubczak