Doc Film 2011: Kinszaska symfonia

afryka.org Kultura Film Doc Film 2011: Kinszaska symfonia

Dwustu muzyków orkiestrowych gra dziewiątą symfonię Beethovena – Freude schöner Götterfunken. Prąd wysiada dosłownie kilka chwil przed ostatnimi dźwiękami. Takie sytuacje nie są jednak istotnym problemem dla jedynej orkiestry symfonicznej w Kongo. Podczas swej 15 letniej kariery muzycy doświadczyli już przewrótów politycznych, kryzysów ekonomicznych i wojny. Muzyka i nadzieja na lepszą przyszłość pozwalają im przetrwać te cięzkie chwile. Kinszaska Symfonia to studium ludzi żyjących w jednym z najbardziej chaotycznych miast, ludzi, którzy dają z siebie wszystko aby grać w orkiestrze symfonicznej. Film przedstawia Kongo, ludzi mieszkających w Kinszasie oraz siłę, jaką niesie ze sobą muzyka.

Albert Matubanza jest jednym z muzyków. Jest gitarzystą, nie potrafi grać na skrzypcach ani wiolonczeli. Wyszkolił jednak wielu skrzypków i wiolonczelistów, pomagając im opanować grę na instrumentach oraz zrozumieć istotę muzyki. Obecnie gra na kontrabasie. W międzyczasie muzycy gromadzą kolekcję ręcznie wykonanych narzędzi do naprawy instrumentów. Zarówno kobiety jak i mężczyźni sami szyją sobie suknie i garnitury na występy, sami starają się o nuty, sami starają się o zapewnienie opieki swoim dzieciom podczas długich wieczornych prób.

Większość członków orkiestry jest samoukami. Nawet dla nielicznych spośród nich, którzy mają kwalifikacje oraz stałą lub dorywczą pracę, życie codzienne w tym ośmiomilionowym mieście to walka o przetrwanie. Dla wielu dzień pracujący zaczyna się o 6 rano, a nawet wcześniej dla tych, którzy nie mogą pozwolić sobie na dojazd do pracy środkami transportu publicznego i muszą iść na piechotę. Próby odbywają się niemal codziennie i trwają do późnej nocy.

Joséphine Nsemba wstaje o 5 rano. Wyrusza do pracy, gdzie sprzedaje omlety na największym targu w Kinszasie. Jej miesięczne zarobki starczają akurat na pokrycie czynszu. Interes nie jest bardzo dochodowy, zważywszy na tanie jajka importowane z Brazylii i Holandii, które zaniżają ceny. Po pracy Joséphine idzie bezpośrednio na próbę. Była jedną z pierwszych wiolonczelistek docenionych przez Alberta. Obecnie są małżeństwem. Jej ośmioletni syn Armand od długiego czasu choruje. Pomimo ogromnych kosztów, Joséphine i Albert ostatecznie decydują się na operację syna.

Joseph Masunda Lutete jest elektrykiem i fryzjerem. W orkiestrze gra na altówce i zajmuje się oświetleniem. W momencie, gdy podczas prób światło nagle gaśnie, wszystko pozostaje w jego rękach. Gdy dopływ prądu w Kinszasie bywa kapryśny,  Joseph przynosi zasilaną na baterie bezprzewodową golarkę, którą kupił do swojego salonu fryzjerskiego. Flecistka Nathalie Bahati poszukuje nowego mieszkania dla siebie i synka, co dla osoby bez wielkiego majątku jest nie lada wyzwaniem w tak przepełnionym mieście jak Kinszasa.

Armand Diangienda jest dyrygentem i założycielem orkiestry. Z wykształcenia pilot, wnuk Simona Kimbangu, czczonego w całym Kongo męczennika, który aktywnie sprzeciwiał się kolonizacji belgijskiej i ustanowił religię, nazwaną na jego cześć kimbangizmem. To dziadek powierzył Armandowi misję założenia orkiestry. Początkowo kilkadziesiąt entuzjastów muzyki dzieliło między sobą instrumenty, które posiadali. Dla pewności, że każdy będzie mógł zagrać, próby odbywały się w trybie zmianowym. Dziś „Orchestre Symphonique Kimbanguiste” liczy sobie dwustu członków.

Orkiestra planuje koncert na świeżym powietrzu, upamiętniający rocznicę uzyskania niepodległości przez Demokratyczną Republikę Konga. Muzycy spodziewają się kilkutysięcznej publiczności.  Bardzo nieliczni spośród nich mają doświadczenie w muzyce klasycznej. W programie koncertu widnieją takie dzieła jak Dziewiąta Symfonia Beethovena, Carmina Burana Orffa oraz utwory Dvoraka i Verdiego. Armand Diangienda jest w pełni świadom, że najtrudniejsze fragmenty utworów nie brzmią jeszcze tak czysto jak powinny. Chór ma problemy z wyciągnięciem nut i wymową tekstu w języku niemieckim. A dzień koncertu zbliża się wielkimi krokami…

Ten niezwykły film Clausa Wischmanna i Martina Baera obejrzycie na 8. Planete Doc Film Festival w Warszawie, który odbędzie się w dniach 6-15 maja. Polecamy!

 Dokument bez tytułu