Kiedy w maju 1957 roku, w ramach autonomii przewidzianej reformami Paryża, powstał pierwszy mauretański rząd, jego premierem został Moktar Ould Daddah. Jednak Mauretania wciąż nie cieszyła się pełną niepodległością. Decydujące zmiany miały przynieść kolejne trzy lata.
Pierwszą decyzją nowych władz był wybór stolicy. Zostało nią Nawakszut. Jeszcze w 1956 roku było ono rybackim miasteczkiem. Rok później stało się centrum kolonialnej administracji. Jego położenie miało symboliczny wymiar. Nawakszut leżało dokładnie w połowie pomiędzy doliną rzeki Senegal, zamieszkaną przez czarnych Afrykańczyków i Adrarem, gdzie dominowali Maurowie. Lokalizacja stolicy stanowiła kompromis, a jednocześnie próbę pojednania mieszkańców Mauretanii. Zabiegał o to szczególnie Daddah.
Wiedział, że najważniejsza jest jedność i zgoda. A o nie było niezwykle trudno w Mauretanii. Południe, graniczące z Senegalem zamieszkiwali chłopi, należący kulturowo do „czarnej” Afryki. Z kolei mauretańska północ należała do nomadów, identyfikujących się ze światem arabskim. W dniu odzyskania niepodległości mówiło się o 1,5 mln mieszkańców Mauretanii, podzielonych na trzy grupy. 1/3 stanowili Maurowie, 1/3 tzw. „czarni” Maurowie – byli niewolnikami do czasów zniesienia niewolnictwa w 1980 roku! – a pozostałą trzecią część „czarni” rolnicy z południa.
Jedność Mauretanii stała pod znakiem zapytania, bo część Maurów z Północy chciała przyłaczenia swoich ziem do Maroka. Natomiast Afrykańczycy z południa pragnęli przyłączyć mauretańskie południe do Mali. Problemy zaczął sprawiać też twórca pierwszego ugrupowania politycznego w Mauretanii, Sojuszu Mauretańskiego, Horma Ould Babana. Wobec przegranej w wyborach w latach 1951 i 1956, wycofał się on do Maroka. Tam, Babana stanął na czele Narodowej Rady Mauretańskiego Oporu. Rada popierała marokańskie roszczenia terytorialne do Mauretanii. Powoływano się też na wspólną przeszłość obu krajów.
Południe postanowiło również utworzyć własne ugrupowanie, które miało zapobiec unii Mauretanii z Marokiem. Utrzymywało ono ścisłe kontakty z krajami „czarnej” Afryki. W 1957 roku, intelektualiści z mauretańskiego południa utworzyli Unię Mieszkańców Doliny Rzeki. Powstała ona w Dakarze. Jej celem była walka o prawa „czarnej” mniejszości w Mauretanii, zagrożonej dominacją Maurów.
Sytuacji nie ułatwiało przyjazne nastawienie Daddaha do Francuzów. Tyle, że zdawał on sobie sprawę z pogłębiającego się kryzysu. Brak politycznej stabilności skłonił go do działania. Korzystając z silnego poparcia Paryża wezwał do jedności narodowej. Na kongresie w Aleg (1958) doprowadził do założenia Mauretańskiej Partii Przegrupowania. W jej skład weszła konserwatywna Mauretańska Unia Progresywna, niektórzy członkowie Sojuszu Babana, wyrzuceni przez swojego przywódcę i ugrupowanie „czarnych” mieszkańców z południa. Przywódcą partii został Daddah.
Nowa siła polityczna nawoływała do odrzucenia pomysłów połączenia Mauretanii z Marokiem i z Mali. Zgadzała się za to na przyłączenie tego kraju do Wspólnoty Francuskiej. Obowiązującą strategią miało być utrzymanie równowagi pomiędzy „czarnymi” Afrykańczykami a Maurami. Partia wskazywała też na Daddaha, jako na jedynego lidera, zdolnego utrzymać jedność Mauretanii.
Z poglądami Daddaha nie zgadzali się młodsi działacze Partii Przegrupowania, odsunięci od podejmowania decyzji w tym ugrupowaniu. Postanowili stworzyć polityczną konkurencję. Była to Mauretańska Partia Odrodzenia Narodowego (Nahda). Jej sekretarzem generalnym został Ahmed Baba Ould Ahmed Miske. Nahda domagała się natychmiastowej niezależności od Francji. Postulowała również zbliżenie z Marokiem. A to sprawiło, że Nahda stała się partią Maurów, bo w tej sytuacji nie mogła liczyć na poparcie „czarnych” Afrykańczyków z południa. Opozycyjną wobec Daddaha Nahda poparł sam Babana. Nacjonalistyczny i antykolonialny charakter tej partii przyciągnął do niej młodych Maurów.
Tymczasem nad Sekwaną doszło do kolejnego kryzysu politycznego i powstania V Republiki Francuskiej. Nowa konstytucja Francji została przyjęta również przez Mauretanię (1958), która stawała się autonomiczną republiką. Jednak w obliczu wyzwalania Afryki spod zależności kolonialnej, Mauretania nie chciała być już członkiem Wspólnoty Francuskiej. W październiku 1958 roku ogłoszono powstanie Islamskiej Republiki Mauretanii. Zgromadzenie terytorialne zostało zastąpione zgromadzeniem konstytucyjnym. Następnie w ciągu kilku miesięcy opracowano nową konstytucję, która zastąpiła francuską poprzedniczkę (1959). 28 listopada 1960 roku Mauretania ogłosiła niepodległość.
(kofi)