Wszystko zaczyna się w momencie, kiedy chłopak spotyka dziewczynę, która mu się podoba i z którą mógłby się ożenić. W tym wyborze główną rolę pełnią takie cechy jak pracowitość, a nie uroda i wygląd fizyczny. W niektórych klanach, gdy chłopakowi spodoba się dziewczyna, ofiaruje on jej prezent za pośrednictwem swojego kolegi.
Jeśli dziewczyna przyjmie prezent, oznacza to, że akceptuje ona przyjaźń chłopaka. Aby jednak ich związek stał się legalny musi jeszcze zostać zaakceptowany przez rodzinę. Wiele lat temu to rodzice wybierali męża dla swojej córki. Dziś klany są dużo bardziej tolerancyjne.
O zgodę chłopak ubiega się na zebraniu rodzinnym, kiedy to ofiaruje nowej koleżance butelkę maruvo (wina palmowego), z której sam już pił. Jeśli dziewczyna napije się z tej butelki oznacza to, że oficjalnie akceptuje chłopaka. Kolejno daje ona tą samą butelkę swoim rodzicom, aby oni też się napili na znak akceptacji.
Na tym zebraniu rodzina dziewczyny (rodzina w Angoli to nie tylko mama, tata i dzieci, ale również dziadkowie, wujkowie, ciocie, kuzyni itd.) mówi, co chłopak ma przynieść w ramach alambamento (ślubu). Zazwyczaj są to: trzy krowy, kilka świń, materiał na ubranie, fajka, kilogram kawy, kilogram słodyczy, koce, maruvo, ryby suszone, kury, kaczki, czy też naczynia. Zawsze sporządzany jest spis, aby w momencie przekazania darów sprawdzić czy wszystko się zgadza i niczego nie brakuje. Spośród darów należy wyróżnić Mbongo Kimakuela i Mbongo Nkiento, czyli majątek na ślub i majątek żony.
Na pewno zapytacie czy alambamento jest aktem zakupu narzeczonej, pożyczki czy daru. Nie jest żadnym z powyższych. To czym jest?
Jedni mówią, że jest ono darem, ale nie ma ono nic wspólnego z darem w rozumieniu Europejczyków. Inni mówią, że są to wartości – pieniądze, hacjenda – z którymi chłopak nabywa żonę. Alambamento może być blisko prawdziwej wartości kulturowej i semantycznej, które niesie za sobą rytuał, jeśli będzie on daleki od idei zakupu.
Rodzina wydająca swoją córkę za mąż traci w pewnym sensie swoją moc i wartości ekonomiczne. Aby zadośćuczynić tej stracie, chłopak musi ofiarować odszkodowanie. Zapłata przechodzi z rodziny do rodziny i traktowana jest jako sposób na zachowanie przyjacielskiego związku pomiędzy klanami. Rzeczy, które się psują, darowane są przez wiele lat.
Nie ma wątpliwości, że im większe alambamento tym lepiej, gdyż jest ono prawdziwym motorem przetrwania małżeństwa.
Poprzez alambamento zabezpieczamy się przed przemocą domową, rozwodami a nawet nieszczęściem. Rodzina dziewczyny, z powodu otrzymanego alambamento, odpowiedzialna jest za wierność swojej córki w stosunku do jej męża. W przypadku niewierności rodzina zmuszona jest do zapłacenia wysokiego mandatu. Odszkodowanie płaci również mężczyzna, z którym kobieta zdradziła swojego męża.
Poprzez bardzo wysokie alambamento, chłopak może i chce pokazać swoje zainteresowanie i miłość, które czuje do swojej przyszłej żony. W zamian za oferowane dary ma on nadzieje na to, że dziewczyna urodzi mu dzieci. Z drugiej strony dziewczyna pyszni się sumą, która została za nią złożona, co oznacza uznanie jej za kobietę pracowitą, posiadającą cechy dobrej żony i matki.
Dziewczyna tak naprawdę jest dobrem, a jej wartość jest zależna od klanu. Wiąże się ona z chłopakiem, który ją wybrał i został zaakceptowany przez klan. Gdyby sam klan wybrał dla dziewczyny przyszłego męża, ona nie sprzeciwiłaby się temu. W sytuacji, kiedy członkowie rodziny lub klanu sprzeciwią się i nie zaakceptują chłopaka, który wybrał dziewczynę, nie może ona zostać jego żoną.
Mbongo Kimakuela to pieniądze i dobra ofiarowane na ślub, które w przypadku rozwodu lub śmierci zostają zwrócone w całości lub w części w zależności od długości trwania małżeństwa i ilości dzieci.
Mbongo Nkiento to dary chłopaka dla swojej narzeczonej. Są to rzeczy, których ona będzie używać. Zostają zwrócone tylko w przypadku odwołania ślubu.
W przypadku śmierci męża, jego rodzina może odebrać w całości lub w części Mbongo Zimakuela. Jest też możliwość, aby brat zmarłego przejął jego małżeńskie obowiązki.
W przypadku śmierci żony zwracana jest część Mbongo Kimakuela w zależności od stażu małżeńskiego i liczby dzieci, lub analogicznie jak w przypadku śmieci męża, jej siostra może przejąć obowiązki małżeńskie zmarłej.
Jeśli dziewczyna nie jest dziewicą część Mbongo Kimakuela musi zostać zwrócona, a dodatkowo na rodzinę dziewczyny nakładany jest mandat. Dziewczyna musi się przyznać, z kim straciła dziewictwo i ten mężczyzna zobowiązany jest do zapłacenia części alambamento.
Podsumowując alambamento:
-
jest dowodem uczuć chłopaka do dziewczyny, w ten sposób stawia on na dziewczynę, dbającą o rodzinę, którą razem stworzą.
-
jest uznaniem dla klanu, który dbał i wychowywał dziewczynę.
-
jest odszkodowaniem dla klanu za utratę osoby, która pomagała w różnych pracach klanu.
-
jest gwarancją, że małżeństwo przetrwa i że żona będzie dobrze traktowana. W przypadku rozwodu z winy męża, który źle traktował swoją żonę nic lub prawie nic nie zostanie zwrócone.
Angola jest bardzo dużym krajem. Zwyczaje i tradycje różnią się w zależności od miejsca. Czasami nawet różnią się wewnątrz tego samego regionu. Zwyczaj alambamento jest obecny na terenach wiejskich i w niewielkim stopniu na peryferiach miast. W przyszłości opowiem wam, jak wygląda kwestia ślubu i małżeństwa w miastach. Shalenu kiamboteeeh.
Pedro