afryka.org Kultura Muzyka Tcheka

Tcheka urodził się pod imieniem Manuel Lopes Andrade w 1973 r. w małej miejscowości Ribeira da Barca na północno-wschodnim wybrzeżu wyspy Santiago, będącej częścią Republiki Zielonego Przylądka. Był przedostatnim dzieckiem w dużej rodzinie, w której muzyka była głównym źródłem utrzymania od lat. Jego ojciec, Nhô Raul Andrade, który był znanym w okolicy skrzypkiem, nauczył gry swoich synów i stworzył mały rodzinny zespół grający na miejscowych weselach, pogrzebach i chrzcinach.

Tcheka, jak sam mówi, uczył się gry na gitarze akustycznej pod przymusem w wieku ośmiu lat, a w wieku dziewięciu grał już w rodzinnym zespole prowadzonym twardą ręką jego ojca. Wkrótce zaczął też komponować własne piosenki. W 1991 r., w wieku 18 lat, Tcheka dostał pracę w charakterze asystenta operatora w państwowej telewizji w stolicy Republiki Zielonego Przylądka, Praia (również na wyspie Santiago). W latach 1991-2000 pracował jako operator kamery, nocami grając z przyjaciółmi w małych barach, hotelach i restauracjach w okolicach stolicy. Jego pierwsze nagranie pt. Ma’n ba des des kumida da? (“Czy będą zbiory tym razem?”) pojawiło się na składance stanowiącej charytatywny projekt Cap Vert Les Enfants (1999).

Punktem zwrotnym w jego karierze było wydanie w 2000 r. kolejnej składanki pt. Ayan: New Music from Cape Verde. Wśród trzech utworów Tcheki, jakie znalazły się na tym krążku, była oryginalna wersja piosenki Primeru bes kin ba Cinema (“Gdy pierwszy raz poszedłem do kina”), która zawiera szczegółowy i pełen beztroski opis momentu, w którym Tcheka po raz pierwszy w życiu obejrzał film. Piosenka nie tylko odtwarza ów moment jako chwilę nagłej, przerażającej i nieodwracalnej straty niewinności w obliczu kuszących iluzji ekranu – moment zdecydowanie kształtujący osobowość Tcheki – ale również określa element wizualny jako dominujący temat i styl narracyjny jego kompozycji.

Wydanie pierwszego albumu artysty pt. Argui (“Wstań”) w 2002 r. utrwaliło jego reputację na Wyspach Zielonego Przylądka jako wirtuoza gitary i oryginalnego, poetyckiego autora piosenek. Sukces płyty wymusił niejako na Tchece zawodowe zajęcie się muzyką. W 2005 r. wziął udział w prestiżowym konkursie Radio France International Découverte Musiques du Monde w Dakarze w Senegalu, gdzie stanął w szranki z czołowymi artystami współczesnej muzyki afrykańskiej. Wrócił do domu z pierwszą nagrodą i zasłużoną opinią krajowej i regionalnej gwiazdy.

Jednak to album Nu Monda (2005), znakomicie przyjęty przez publiczność i krytykę, wyniósł go na wyżyny World Music i spowodował, że zarówno w rodzinnym kraju, jak i za granicą, został okrzyknięty prawdziwym muzycznym ambasadorem Wysp Zielonego Przylądka.

W Polsce wystąpił w czasie Festiwalu Skrzyżowanie Kultur w Warszawie, w 2009 roku.

fwsk

 Dokument bez tytułu