Portugalczycy (kolonizacja portugalska), niewolnicy z kontynentu, Holendrzy, Francuzi…. Z tego spotkania powstała wielokulturowość na wyspie.
Muzyka Sao Tome przypomina bardziej lub mniej Afrykę, niekiedy Brazylię a także Europę. Wszystko to za sprawą krzyżowania się różnych kultur.
I tak, z początków kolonizacji portugalskiej pochodzi tchiloli czyli epicki popularny teatr muzyczny, którego aktorami są rybacy i chłopi, którzy dziedziczą role od ojców (występuja sami meżczyźni). Opowiada on o średniowiecznej Europie i jest grany podczas wszystkich świąt katolickich. Stary tekst napisał Portugalczyk w XVI wieku, ale dusza tej sztuki stała się częściowo afrykańska. Jest echem dawnych walk Forros z ich portugalskimi właścicielami.
Z kolei dança congo jest najbardziej afrykańskim rytmem i najpopularniejszym tańcem wśród mieszkańców wyspy. Puita to transowy taniec na cześć zmarłych przy akompaniamencie bambusowych fletów. D’jambi, to rytuał mający leczyć, podobny do brazylijskich obrzędów. Głosy, łuki muzyczne, bębny, flet, grzechotki, skrobaczki… wszystko brzmi i oddaje autentyczną, zadziwiającą muzykę z Sao Tome e Principe.
Niestety bardzo trudno ją znaleźć na płytach. A przecież scena saotomeańska ma swoje gwiazdy: Africa Negra, Camilo Domingos, Dannylys, Gapa, Gilberto Gil Umbelina, Joao Seria, Juka, Kalu Mendes, Tino Burind, Trio Tempo….
Ostatnio udało mi się zdobyć płytę Trio Tempo (Nezo, Oswaldo Santos, i Gilherme Carvalho). Jest to jeden z bardziej znanych zespołów. Gitara i poezja w języku kreolskim… Warto odkryć. Posłuchać.
A tak na marginesie, waluta wyspy ma uroczą nazwę: dobra. Czyżby polskie ślady?
Mamadou