Rzecz o Kadafim

afryka.org Kultura Książki Rzecz o Kadafim

To już trzeci tytuł, który ukazał się w Polsce w ostatnim okresie, i jest poświęcony Afryce arabskiej. Tym razem rzecz jest o Kadafim.

Muammar Kaddafi od dawna intryguje swoją wielobarwnością, która wyróżniała go nawet spośród dyktatorów znanych z ekstrawagancji. Rządził Libią przez 42 lata.  Władzę zdobył jako 27-letni kapitan libijskiej armii, w wyniku bezkrwawego przewrotu. Wkrótce potem awansował siebie do rangi pułkownika, co było niezwykłe jak na standardy dyktatorów, którzy zazwyczaj mianowali się generałami. Także swoje rządy Kaddafi rozpoczął w sposób niebagatelny. Po obaleniu króla Idrisa I zagroził światu, że odetnie dostawy ropy, jeśli nie zostaną spełnione jego żądania dotyczące renegocjacji stawek za dostarczanie tego surowca. Wydalił z kraju obce wojska, zamykając ich bazy, oraz przeorientował politykę wewnętrzną i międzynarodową państwa. W książce Kaddafi. Anatomia tyrana autor w sposób przejrzysty przeprowadza nas przez kolejne etapy ewolucji pułkownika jako przywódcy rewolucji, władcy, orędownika spraw arabskich, afrykańskich, tyrana, sponsora terrorystów i wreszcie skruszonego sojusznika Zachodu w walce z Al-Kaidą.

Czytając opis młodości Kaddafiego, poznajemy kilka ciekawych i mało znanych teorii dotyczących jego możliwego pochodzenia. Odkrywamy także wiele nieznanych epizodów z życia pułkownika, jak choćby jego bierność podczas białej rewolucji, która wyniosła go do władzy. Twierdząc, iż ani socjalizm, ani kapitalizm, ani tym bardziej demokracja, nie są rozwiązaniem dla świata, Kaddafi napisał Zieloną książkę, w której wyłożył socjalizm w „zielonym” stylu. Libia stała się Wielką Arabską Libijską Dżamahirijją Ludowo-Socjalistyczną. Dowiadujemy się, jak z orędownika spraw arabskich, który budził dużo nadziei w Północnej Afryce i na Bliskim Wschodzie, Kaddafi stał się zleceniodawcą najsłynniejszych zamachów terrorystycznych lat 80. XX wieku. Na jego wsparcie mogły liczyć wszystkie znaczące ugrupowania terrorystyczne i partyzanckie tamtych lat. Sojusznikiem pułkownika w walce politycznej mógł zostać każdy, kto miał szansę zaszkodzić jego rywalom. Zatroskany o sprawę palestyńską, Kaddafi zbroił  Irlandzką Armię Republikańską, wspierał organizację Czarny Wrzesień, sandynistów w Nikaragui, niemiecką Frakcję Czerwonej Armii, włoskie Czerwone Brygady oraz Front Polisario z Sahary Zachodniej. Po pieniądze zgłaszali się zarówno komuniści, ruchy narodowo-wyzwoleńcze, jak i bojownicy islamscy. Przede wszystkim liczyło się to, żeby teren ich działań nie znajdował się w obrębie jego państwa.

Kaddafi pragnął być przywódcą wielkiego formatu, marzył o zjednoczeniu Arabów, snuł plany utworzenia wspólnoty z Syrią, Libią i Egiptem, czyli Federacji Republik Arabskich. Wraz z Tunezją powołał do życia Arabską Republikę Islamską. Natomiast zapatrzony w Egipt Nasera widział siebie jako lidera bloku państw arabskich. Z Egiptem As-Sadata toczył już wojnę. Jako ten, który chciał jednoczyć najpierw Arabów, później Afrykanów, jednocześnie toczył wojny i konflikty zbrojne z otaczającymi go państwami – Egiptem, Czadem oraz Tunezją. Ta ambiwalentna polityka doprowadziła go w końcu do wolty. Odrzucony przez przywódców arabskich, stał się orędownikiem spraw afrykańskich. Rozpoczął wtedy kolejny wielki projekt zjednoczenia Afryki, wspierając przychylnych mu przywódców państw, liderów opozycji politycznej, a nawet poszczególnych grup etnicznych. W samej Afryce używał nie tylko argumentu siły, ale też pieniędzy. Inwestował w nieruchomości, firmy wydobywcze i nie szczędził pieniędzy tym, którzy odwzajemniali się komplementami i gloryfikacją jego osoby. Był ogromnym megalomanem. W zamian za poparcie zaczął finansować zapomnianych królów różnych plemion afrykańskich, odbudowując ich pałace. W 2008 roku zaowocowało to koronowaniem go na „króla królów Afryki”. Spośród wielu tytułów, z tego był szczególnie dumny. Niezwykłe wolty dokonywane przez Kaddafiego w trakcie jego rządów sprawiły, iż z pariasa polityki międzynarodowej awansował na skruszonego sojusznika Zachodu w walce z terroryzmem i wrócił na salony międzynarodowej polityki. Spotykał się z Tonym Blairem, nawiązał wielką przyjaźń z premierem Włoch Silvio Berlusconim i wygłosił słynne przemówienie przed Zgromadzeniem Ogólnym ONZ w 2009 roku.

Kaddafi. Anatomia tyrana poza kwestiami stosunków z innymi państwami ukazuje sposób funkcjonowania dworu oraz rozliczne interesy pułkownika i jego rodziny. Poczynając od jego niesławnych synów, kończąc na słynnej formacji ochraniających go kobiet. Zagłębiając się w książkę, poznajemy niezwykłe fanaberie Kaddafiego, dotyczące i sposobu życia, i funkcjonowania państwa, jak pomysł zmiany kalendarza. Autor dostarcza czytelnikom informacji na temat intelektualnych aspiracji pułkownika, który okazuje się być autorem wielu nowel,  producentem filmowym czy projektantem samochodów. Wszystko dzięki zyskom z handlu ropą oraz funkcjonowaniu jego rozlicznych firm czy udziałów w inwestycjach, które autor próbuje poddać syntezie.

Z przedmowy autorstwa Tomasza Błońskiego do książki “Kadafi. Anatomia Tyrana”.

Polecamy!

 Dokument bez tytułu