Agboola O’Brown, powstaniec z Nigerii, w przedwojennej kronice filmowej? Tego nie możemy stwierdzić ze stuprocentową pewnością.
Na trop Afrykanina w kronice naprowadził nas pan Janusz Zawadziński. Okazuje się, że w jednym z przedwojennych filmów dokumentalnych pojawił się afrykański warszawiak. „Kadry z kamery ustawionej na samochodzie pokazywały miasto, idących przechodniów, itp. W pewnym momencie lektor poinformował, iż mieszkał w Warszawie także murzyn, i kamera pokazała stojącego na wysepce przystanku tramwajowego młodego mężczyznę w długim, rozpiętym płaszczu i czapce. Czy był to August Agbala O’Brown? Nie wiem. Podobno był popularny” – napisał pan Zawadziński. Okazuje się, że rzeczywiście, we fragmencie kroniki umieszczonej w serwisie youtube.com w towarzystwie innego przechodnia pojawił się w 4’47” Afrykanin.
Nie mamy stuprocentowej pewności, czy jest to Agboola – nie był jedynym Afrykaninem w Warszawie, ale wiele na to wskazuje, zwłaszcza jeśli porównamy jego postać ze zdjęciem Nigeryjczyka, dostępnym w archiwum ZBOWiD. Każde takie odkrycie sprawia mi niezwykłą satysfakcję. Niestety nie udało się dotrzeć do drugiej żony Agbooli, która dziś mieszka w Londynie. Z kolei rodzina pierwszej żony Agbooli, która pochodziła z Małopolski, podobno posiada w swoich rodzinnych zbiorach dzieci Agbooli z pierwszego małżeństwa, m.in. w czasie usypywania kopca Piłsudskiego (informacja pochodzi od Jana Rogóża, który również ma swój udział w zbieraniu okruchów pamięci o Agbooli). Jeden z synów Agbooli, dziś ma mieszkać w Wielkiej Brytanii. Nie chciał jednak rozmawiać o ojcu. Stąd nigdy nie dowiemy się jaki był Afrykanin, który zapisał się na kartach historii stolicy, bezpośrednio od znających go osób (druga żona Agbooli, chociaż początkowo chciała rozmawiać, tuz przed samym spotkaniem rozmyśliła się).
Ponawiamy nasz apel o pomoc w odtwarzaniu dziejów Afrykanów nad Wisłą. Tych, którzy są zainteresowani dotychczasowym stanem badań, zachęcam do kontaktu z naszą Fundacją i przesyłania informacji na temat obecności afrykańskich przybyszów nad Wisłą. Nasz adres: fundacja[at]afryka.org
Paweł Średziński, Fundacja „Afryka Inaczej”