Rok 1945 oznaczał nie tylko koniec wojny, ale też statusu indygenatu i przymusowej pracy we francuskich koloniach w Afryce. IV Republika Francuska stanęła przed kolejnym wyzwaniem. Był nim przybierający na sile ruch nacjonalistyczny na kontynencie afrykańskim. Objął on duży obszar Afryki Zachodniej. Jednak ominął słabo rozwiniętą Mauretanię, która pozostała na uboczu wielkich przemian.
Pomysł Paryża na Afrykę po wielkiej wojnie był prosty. Asymilacja i działania na rzecz poprawy sytuacji w koloniach, ale w ramach istniejących struktur, czyli Francuskiej Afryki Zachodniej. W ramach zachodnioafrykańskiej federacji, każde terytorium, w tym Mauretania, uzyskało prawo do zwoływania zgromadzenia terytorialnego, które mogło mieć wgląd w budżet kolonii. Jednak w innych kwestiach zgromadzenie to pełniło wyłącznie funkcje doradcze. Terytoria miały też po 5 przedstawicieli w Wielkiej Radzie Francuskiej Afryki Zachodniej. Poza tym terytoria w Afryce mogły posiadać swoich reprezentantów we francuskim Zgromadzeniu Narodowym, Radzie Republiki i Zgromadzeniu Unii Francuskiej.
Zgromadzenie Terytorialne Mauretanii miało 24 członków. 8 było wybieranych przez Europejczyków, a 16 przez Mauretańczyków. Jednak na początku wybór tego zgromadzenia był ograniczony do 10 tysięcy wyborców. Wynikało to z obowiązującego prawa. Głosować mogli urzędnicy rządowi, wszyscy otrzymujący stałą pensję oraz posiadający zarejestrowaną nieruchomość, członkowie lokalnych stowarzyszeń i związków zawodowych. Później, stopniowo (do 1956 roku) przyznawano prawo do głosowania kolejnym grupom wyborców, w tym osobom znającym francuski i arabski.
Przed 1946 rokiem Mauretania tworzyła jeden obszar wyborczy wraz z Senegalem, reprezentowany przez jednego senatora we francuskim senacie. Wraz z nową konstytucją Francji (1946) doszło do rozdzielenia tych dwóch kolonii i zyskiwały one jednego reprezentanta w Zgromadzeniu Narodowym. Nie oznaczało to, że w Mauretanii rozwinęło się życie polityczne. Zainteresowanie sprawami polityki było w tym kraju minimalne.
W 1946 roku powstała pierwsza mauretańska partia polityczna, Sojusz Mauretański, której przewodniczył Horma Ould Babana. Był on pierwszym deputowanym z Mauretanii, zasiadającym we francuskim Zgromadzeniu Narodowym. Sojusz powstał dzięki wsparciu Leopolda Senghora i Lamine'a Gueye'a, z senegalskiej sekcji Francuskiej Partii Socjalistycznej. Tyle że sojusz nigdy nie był dobrze zorganizowanym ugrupowaniem. Nie miał też charakteru partii masowej. Cała działalność tego ruchu koncentrowała się wokół postaci Babana. Wybrany deputowanym, spędził lata 1946-1951, w Paryżu. Utracił wtedy kontakty z Mauretanią, do której wrócił na kolejne wybory. Ale w Mauretanii do głosu doszła konkurencyjna partia. Socjalistę Babana zastąpił popierany przez administrację kolonialną, Sidi el Moktar N'Diaye, konserwatysta, przedstawiciel mauretańskiej elity. Jego Mauretańska Unia Progresywna zdobyła także większość w zgromadzeniu terytorialnym – 22 z 24 miejsc – w wyborach w 1952 roku.
W 1956 roku rozpoczął się nowy etap w dziejach Mauretanii. Wiązał się on z kolejnymi reformami Paryża, który zdając sobie sprawę z rosnącej fali nacjonalizmu w Afryce Zachodniej, postanowił zgodzić się na pewien stopień autonomii wewnętrznej w swoich koloniach. W rezultacie zgromadzenia terytorialne zdobyły prawo do decydowania o polityce wewnętrznej obszaru, z którego zostały wybrane. Francuzi zastrzegli sobie prawo do prowadzenia polityki zagranicznej i do podejmowania decyzji w sprawach dotyczących obrony, szkolnictwa wyższego i pomocy ekonomicznej.
Poza wzmocnieniem roli zgromadzeń terytorialnych, reformy z 1956 roku doprowadziły także do utworzenia rad rządowych na każdym terytorium. Na czele rady stał wyznaczony przez Paryż, przedstawiciel administracji kolonialnej. W jej skład wchodziło od 3 do 6 ministrów, wyznaczanych za rekomendacją ugrupowania, które posiadało większość w zgromadzeniu terytorialnym. Ministrowie dzielili między siebie kompetencje, przy czym jeden z nich pełnił funkcję, nadrzędną wobec pozostałych ministrów, wiceprezydenta rady – a tym samym premiera. W Mauretanii został nim Moktar Ould Daddah, wtedy jedyny mauretański prawnik, z rodziny islamskich duchownych, o profrancuskich sympatiach. W ten sposób powstał pierwszy mauretański rząd (1957).
(kofi)