Makabryczne obrazy Afryki (znów) wygrywają

afryka.org Wiadomości Makabryczne obrazy Afryki (znów) wygrywają

Po raz kolejny ta sama historia. Instytucja ogłasza konkurs. Nadchodzą prace. Dokładnie 2036 prac. Do finału wchodzą plakaty, które niczego nowego ani dobrego nie wnoszą. Niczego nowego – bo przecież każdy wie, że “w Afryce ludzie umierają z głodu”. Niczego dobrego – bo nierzetelny obraz ubóstwa zniechęca przeciętnego Europejczyka do zainteresowania problemami świata.

Wyniki konkursu prac na plakat przeciwko ubóstwu na świecie pokazują, że niewiele zmienia się w branży rozwojowej. Największym uznaniem jurorów cieszą się obrazy pogłębiające stereotypy nie tylko o ubóstwie, ale też o innych kontynentach, szczególnie o Afryce.

Popatrzmy na prace, które dotarły do finału konkursu na stronie http://www.wecanendpoverty.eu. Na pierwszej stronie aż roi się od czarnych rąk lub twarzy. Przeglądamy dalej, widzimy ludzi nie tylko ubogich, ale bierność i oczekiwanie na pomoc z zewnątrz. Bogaci Europejczycy znowu będą mogli okazać swoje miłosierdzie czarnoskórym…

Wśród prac na pierwszej stronie szczególnie zwraca naszą uwaga plakat przedstawiający czarnoskóre dziecko w kloszu. Napis: “Poverty extinct 2015” (po polsku: “Wymarłe ubóstwo 2015”). Jak zwykle w takich przypadkach, intencje pewnie były dobre. Chodzi o to, żeby pokazać, że jeśli świat zrealizuje Milenijne Cele Rozwoju do 2015 roku, to ubóstwo będzie można zobaczyć tylko w muzeach. Intencje dobre, lecz… dobrymi intencjami piekło jest wymurowane.

Nawet, gdy działa się w słusznej sprawie, nie wszystkie chwyty są dozwolone. Skąd autor plakatu wziął wizerunek dziecka? Znalazł w Internecie? Czy miał pozwolenie na wykorzystanie wizerunku tego dziecka?

Wyobraź sobie, że ktoś wykorzystałby Twój wizerunek na tym plakacie. Nagie, pozbawione godności ciało. Czy chciałbyś, żeby ktoś wykorzystał Twój wizerunek w ten sposób? Ja bym się na to nie zgodził. Nawet, jeśli byłoby to w dobrej sprawie. Po prostu odbierałbym to jako poniżenie. Nie chciałbym, żeby mój wizerunek był wykorzystany na takim plakacie.

Czy autorzy prac pytają o pozwolenie wykorzystania czyjegoś wizerunku w plakacie? Z obserwacji wiemy, że dzieje się tak bardzo rzadko. Autorzy plakatów, reklam akcji charytatywnych uważają, że cel uświęca środki. Skoro działamy dla dobra tych ludzi, to możemy decydować o wykorzystaniu ich wizerunku. Dużo w tym buty, poczucia wyższości. A mało ludzkiej przyzwoitości.

I jeszcze jedna sprawa – czy to przypadek, że dziecko jest czarnoskóre?

Nadużywanie wizerunku Afrykańczyków jest ogromnym problemem w Europie. Zapewne część rasizmu i obojętności na ubóstwo w Afryce, bierze się właśnie z tego, że obraz Afryki jest eksploatowany do granic możliwości i daleko poza granice przyzwoitości.

Polskie organizacje pozarządowe mają możliwość uniknąć takich błędów. “Kodeks w sprawie obrazów i wiadomości dotyczących krajów Południa” jest propozycją rozwiązywania właśnie tego problemu – nadużywania wizerunku krajów ubogich i nierzetelnego przedstawiania ich mieszkańców.

IGO

 Dokument bez tytułu