Wtorek 1 grudnia 2015 roku (18 Safar) – najważniejsza ceremonia w życiu bractwa „Muridiyyah” to „Magal”, czyli coroczna pielgrzymka do Touby. Odbywa się 18 dnia miesiąca Safar kalendarza księżycowego na cześć upamiętnienia pierwszej deportacji Ahmadou Bamby do Gabonu w dniu 21 września 1895 roku. Założyciel „Muridiyyah” apelował do wszystkich, aby podziękować Allachowi w dniu, który oznaczał początek jego cierpienia a zarazem spełnienie wszystkich jego życzeń.
„Muridiyyah”, należy do kierunku sufizmu. Droga „Muridiyyah” Ahmadou Bamby jest prosta, główne zasady, na których się opiera to modlitwa, praca, pokora i nauczanie. Murid to muzułmanin, dla którego najważniejsze są następujące zasady religii: wiara w Boga, Jego Proroka i w objawienie monoteistyczne (iman), posłuszeństwo Bogu przejawiające się w przestrzeganiu pięciu filarów (islam) oraz dążenie do doskonałości duchowej i „upiększanie czynów” (ihsan). W odróżnieniu od innych przywódców bractw nie głosił swojego pokrewieństwa z rodem Proroka, ale podkreślał swoje afrykańskie korzenie i był ich obrońcą. Dla założyciela „Muridiyyah”, pobożność i naśladowanie Proroka to najwłaściwsza droga do osiągnięcia doskonałości duchowej: „Bamba podkreślał, że jego religią jest miłość do Boga. Głosił, że każdy, kto przyłączy się do niego, będzie szczęśliwy, chroniony przed trudnymi doświadczeniami i bezeceństwami świata doczesnego”.[1] Muridiyyah, opiera się na praktykach religijnych islamu i sunnie, ale odwołuje się także do stylu życia Afrykanów.
Co roku, podczas „Magalu”, ponad trzy miliony pielgrzymów z całego świata odwiedzają Toubę. W czasie „Magal” zwolennicy cały czas „pracują”. Jak sami mówią w języku wolof „Liggeyeul Serigne Touba”, co dosłownie oznacza pracować dla przywódcy Touby, czyli Ahmadou Bamby. Pracują w sensie oddania przysługi społeczności, m.in. przygotowują posiłki dla pielgrzymów. Rzeczywiście w ciągu tych dni w Toubie można zobaczyć ludzi zajmujących się różną działalnością: rzeźników, kucharzy, dostawców, którzy w życiu codziennym zajmują i wypełniają odmienne funkcje, są urzędnikami, szefami przedsiębiorstw w Dakarze, Waszyngtonie, Rzymie, Londynie… Przyjeżdżają, aby pomóc innym wyznawcom i razem z nimi podziękować Ahmadou Bambie i Allachowi.
Ten entuzjazm Muridów, którzy pragną gorliwie działać i służyć bractwu jest jedynie przejawem wdzięczności Ahamdou Bambie oraz oddania mu holdu. Znają jego twórczość, jego życie i jego filozofię. Ta wiedza tłumaczy, jego zdaniem, ich poświęcenie i zaangażowanie w umacnianie społeczności. Podczas „Magal” każdy poznaje nowe fakty o pracach i o faktach historycznych z życia Cheikha. Pielgrzymi śpiewają jego poematy w domach i na publicznych placach. Tak więc, to jest dla zwolenników wyrazem wdzięczności. „Magal Touby” jest dla nich sposobem na ponowny symboliczny powrót, sięgania do źródeł i postawy Ahmadou Bamby, która na zawsze pozostanie w pamięci jego zwolenników[2].
Cheikh Ahmadou Bamba sam zaczął organizować ceremonię podziękowania Allahowi, po raz pierwszy 15 lipca 1921 roku w Diourbel, gdzie był w areszcie domowym, pod nadzorem francuskiej administracji kolonialnej, która go deportowała wcześniej do Gabonu. Poprosił wtedy wszystkich jego zwolenników aby w rocznicę deportacji podziękowali za niego Allahowi poprzez akcje dobroczynne oraz przygotowanie posiłek. Apelował aby tego dnia każdy poświęcił co może od kurczaka do wielbłąda i nazwał go „Magal”. Obchodził to kilka lat, po niego jego najstarszy syn Mouhamadou Moustapha Mbacke (1880-1945), pierwszy następca i pierwszy kalif (1927-1945) kontynuował obchodów „Magal”. Jednak, to Mouhamadou Falilou Mbacke (1886-1968), drugi kalif w latach 1945-1968, doprowadził do ważnej zmiany, polegającej na organizowanie „Magal” w Toubie, stolicy Murridiyyah”.
Najważniejsze założenia i idee bractwa „Muridiyyah” powodują, że ruch ten umacnia się z roku na rok. Zjawiskiem godnym podkreślenia jest fakt, że zwiększa się liczba zwolenników wśród ludzi z wyższym wykształceniem. To wszystko powoduje, że ruch stworzony przez Cheikha Ahmadou Bambę nie znajduje analogii w pozostałych krajach muzułmańskich. Ponadto odgrywając ważną rolę nie tylko w życiu religijnym, ale także społecznym i zawodowym znacznej części społeczeństwa senegalskiego, stanowi podstawę tożsamości w globalizującym się świecie.
Cheikh Ahmadou Bamba, poprzez jego życie i twórczości, pozostaje niewyczerpanym źródłem pozytywnej energii. Sformułował metodologię działania wokół, tego, co jest najbardziej skuteczne w senegalskim systemie wartości: ngëm (wiara), xel (mądrość), fit (odwaga), jom (uczciwość), fulla (powaga), fayda (prawość), ngor (szlachetność), kersa (pokora), teggin (skromność). Cheikh Ahmadou Bamba nauczał, że nie ma innych zainteresowań oprócz „nauki zastosowanej w działaniu (czynu) i odzwierciedlanej w dobrym zachowaniu”. Innymi słowy, wiedza, praca (czyn) i wartości są „Trójcą Świętą” postępu, w tym i w przyszłym świcie.
„Muridiyyah” w Senegalu jest najbardziej wpływową tariqah pod względem politycznym i ekonomicznym, doskonale łącząc wiarę ze sferą świecką: „Tolerancyjna i pokojowa koegzystencja między większością muzułmańską a wyznawcami innych religii oraz stabilna sytuacja kraju to zasługa niezwykle wyważonych relacji pomiędzy rządem a Muridami i innymi ugrupowaniami muzułmańskimi w tym kraju”[3]
Dzięki dokonaniom Cheikha Ahmadou Bamby, założyciela „Muridiyyah” w Senegalu pod koniec XIX wieku, islam uległ procesowi afrykanizacji. Jego przebaczenie jego zaciekłym wrogom (pomimo 17 lat wygnania i 13 lat aresztu domowego, aż do jego śmierci w 1927 roku), pacyfizm jego istnienia oraz jego nauki są przykładem modelu bardzo potrzebnego światu muzułmańskiemu oraz światu doczesnemu w ogóle, uwikłanemu w morderczą nietolerancję i wzajemne wykluczenie.
Cheikh Ahmadou Bamba jest dobrem i błogosławieństwem dla całej ludzkości.
Bara NDiaye, IHSM UWM w Olsztynie