Krótki wstęp do kabowerdyjskiej muzyki

afryka.org Czytelnia Poznaj Afrykę! Krótki wstęp do kabowerdyjskiej muzyki

Zielony Przylądek tętni od dawna wielokulturowością. Jego muzyka to niezwykle udana fuzja, której zawdzięcza dzisiejszą renomę. Rozpoznawalna na całym świecie bosonoga diva Cesaria Evora, która tak doskonale spopularyzowała wyspiarski styl morna pochodzi właśnie z Cabo Verde. Za wielką gwiadą, już od lat stoi długa kolejka świetnych muzyków: Bana, Fantcha, Teofilo Chantre, Boy Gé Mendes… A najpopularniejsze rytmy Wysp to morna, coladeira, batuku, funana, tabanka…

Morna

To najbardziej znany styl muzyczny z Cabo Verde, jest duszą wysp. Na początku była rozpowszechniona przez Banę, potem przez Cesarię Evorę z zupełnie innym skutkiem. Evora jest największym jej Ambasadorem na świecie. Inni jej wielcy twórcy to Sergio Frusoni, Lela D’Maninha, Ano Nobu, Paulino Viera, Tito Paris, Betu i Teofilo Chantre są autorami niezapomnianych przebojów. Ale czołowi wykonawcy morny to niewątpliwie Bana, Cesaria Evora i zmarły Ildo Lobo, który na wyspach miał najlepszą sprzedaż plyt (przed samą Cesarią!). Od niedawna młode pokolenie, jak Maia Alice, czy Mayra Andrade pokazuje, że morna wciąż żyje i ma się świetnie.

Coladeira

Mówi się, że to przetworzone latynoskie dźwięki, jak cumbia czy merengue. A może to po prostu przyspieszona morna? Ten szybki rytm gra się na tradycyjnych instrumentach akustycznych (skrzypce, gitara, cavaquinho). Coladeira popularyzowali tacy muzycy jak Gregorio „Goy” Goncalves, Frank Cavaquim i Manuel d’Novas. W każdym razie, gdy coladeira pojawiła się na Sao Vincente, od razu podbiła serca publiczności.

Batuku

Batuku jest muzyką wiejską, graną na rodzinnych i religijnych spotkaniach. Tradycyjnie wykonują go kobiety. Niektóre z chustkami zawiązanymi na biodrach tańczą. Pozostałe siedzą i biją rytm w tchabeta, czyli tkaninę umieszczoną między udami (bębny były zakazane). Wśród artystek, Nha Nacia Gomi jest dla batuku, tym kim Cesaria dla morny. W nowym wydaniu batuku wypromował gitarzysta Orlando Pantera. Niestety idol młodzieży Santiago, Pantera, zmarł nagle w 2001 roku, tuż przed nagraniem pierwszego albumu. Po nim przyszła młoda fala muzyków Mayra Andrade, Tcheka, Princezito i przede wszystkim Vadu, którzy idą jego śladami.

Funana

Ten styl, mało popularny w czasach kolonialnych, wzbudził duże zainteresowanie pod koniec lat 70-tych. Pewien młody emigrant Carlos Alberto Martins, znany jako Katchass zakochał się w rytm funana i postanowił dać jej nowe brzmienie. Katchass utworzył grupę Bulimundo i zmienił instrumentarium: syntezator, gitara elektryczna, perkusja. Kiedy w 1988 roku umarł Katchass, elektryczna funana ma już pewną pozycję na rynku, a nawet występuje w kilku wersjach:funana-samba, funana-coladeira…

Tabanka

To nie tylko rytm! Chodzi tu raczej o kulturową manifestację sekt powstałych w wioskach w południowej części Cabo Verde. Tabanka przypomina widowisko, gdzie teatr, taniec i muzyka łączą się w jedno. Tabanka opowiada historię ludu, któremu skradziono Świętego Patrona. Uliczne pochody, krzykliwe kolory oraz dźwięki bębnów, i „buzios” (ogromne muszle słuzące jako instrument) dają niesamowitą transową atmosferę karnawału. Przyszłość Tabanki jest niestety niepewna, gdyż coraz mnie młodych osób dołącza do wspomnianych już stowarzyszeń. A szkoda.

Mamadou

 Dokument bez tytułu