“Kiedy byliśmy czarni”

afryka.org Kultura Film „Kiedy byliśmy czarni”

W repertuarze jesiennej AfryKamery tradycyjnie organizatorzy przygotowali kilka perełek filmowych. I tak, wśród polskich premier pokazane zostaną dwa głośne i niezwykłe obrazy: “Kiedy byliśmy czarni” Khalo Matabane oraz “Zasługujesz by wiedzieć” Tomasza Bułhaka (Polska) i Dolphine Emali (Kenia). Pierwszy to wielokrotnie nagradzany film telewizyjny (m.in. Srebrnym Niedźwiedziem na Berlinale oraz Nagrodą Główną na FESPACO 2009) opowiadający o dojrzewaniu w czasach, kiedy kolor skóry określał, czy jest się w pełni człowiekiem.

Opowieść o dojrzewaniu i historia młodzieńczego romansu w czasach, kiedy kolor skóry określało, czy jesteś w pełni człowiekiem. Akcja umiejscowiona jest w przełomowym 1976 roku – w tym właśnie czasie do szkół wprowadzono język afrykanerski przez większość uczniów i nauczycieli traktowany jako język ucisku. Przymusowa edukacja w języku ciemięzcy stała się punktem zapalnym, który spowodował wielką rewoltę studencką lat 70-tych, a ta w przyszłości doprowadziła do śmierci takich osób jak Steven Bico. 18-letni Fistos (Matli Mohapeloa) dorasta w takich właśnie czasach, choć on zdaje się tego nie zauważać. Jako największy umysł w szkole jest też niepoprawnym romantykiem całkowicie ignorującym kontekst politycznym w jakim przyszło mu żyć, zamiast tego pisze słodkie wiersze miłosne do dziewczyny będącej obiektem jego młodzieńczych fascynacji – córki nowego pastora. Ale historia się toczy tuż obok niego, a on sam nie jest w stanie uciec od rzeczywistości…

W filmie gościnnie wystąpił Presley Chweneyagae (“Tsotsi”) w roli poety, który wyrecytował historyczny wiersz Madingoane – “Africa my Beginning.”

Nagrody i nominacje:

* FESPACO 2009 – najlepszy serial telewizyjny
* South African Movie Awards 2008 – m.in. najlepszy serial, najlepszy reżyser, najlepsze zdjęcia.

Khalo Matabane, ur. 1974 r. w Ga Mphahele, wiosce w Limpopo, RPA. Jeden z najważniejszych współczesnych południowoafrykańskich reżyserów, wymienianym na równi z Gavinem Hoodem, Zolą Maseko czy Ianem Gabrielem. W odróżnieniu jednak od większości twórców z RPA Matabane to też wielki eksperymentator, łamiący schematy filmowe i podążający bez kompleksów wobec Zachodu w nieodkryte kierunki sztuki filmowej. Bez formalnego wykształcenia w zakresie filmów nakręcił, m.in. cenione krótkie metraże “Poetic Conversations” (1996) i “Love in a Time of Sickness” (2001) oraz dokumenty “Two Decades Still” (1996), “The Waiters” (1997), “Young Lions” (1999) i “Story of a Beautiful Country” (2005). Za niezależny film “Conversations on a Sunday Afternoon” (2006) zdobył Nagrodę Główną Jury na Berlinale 2006. Podczas tegorocznej Fespaco 2009 zdobył główną nagrodę za Najlepszy Serial na kontynencie – serial historyczny “When We Were Black” (2008). Zdobył on też w zeszłym roku 5 nagród telewizyjnych SAFTA w RPA (w tym za najlepszy serial i najlepszego reżysera). Matabane jest obecnie w trakcie realizacji kolejnego eksperymentalnego filmu fabularnego pod tytułem “State of Violence”.

Reżyseria: Khalo Matabane
Scenariusz: Tumelo Phadi, Ryan Fortune
Zdjęcia: Mathys Mocke
Muzyka: Phillip Miller
Obsada: Matli Mohapeloa, Motlatse Mafatshe, Lali Dangazele, Harriet Manamela, Ndoni Khanyile, Patrick Mofakeng, Wandile Molebatsi, Jerry Mofokeng, Presley Chwengyenae
Czas trwania: 150 min.
Kraj produkcji: RPA
Rok produkcji: 2008

Justyna Wrońska

 Dokument bez tytułu