Kabinda: chronologia konfliktu

afryka.org Czytelnia Poznaj Afrykę! Kabinda: chronologia konfliktu

Konflikt w Kabindzie jest jednym z najdłuższych i najmniej poznanych w Afryce. Podajemy chronologię wypadków, które doprowadziły przed tygodniem do zamachu na drużynę piłkarzy z Togo.

1885 – Kabinda na mocy Traktatu z Simulambuco zostaje objęta protektoratem Królestwa Portugalii, jednak z uznaniem lokalnych rządów i niezależności politycznej i terytorialnej.

1956 – Rząd Portugalski tworzy unię administracyjną pomiędzy Kabindą i Angolą.

1960 – Tworzą się pierwsza grupa niepodległościowa – Ruch na rzecz Wyzwolenia Enklawy Kabindy (Movement for the Liberation of the Enclave of Cabinda – MLEC) dowodzony przez Luisa Ranque Franque’a.

1963 – Kilka grup niepodległościowych tworzy Front Wyzwolenia Enklawy Kabindy (Front for the Liberation of the Enclave of Cabinda – FLEC), dowodzi mu Luis Ranque Franque.

1967 – Odkrycie w Kabindzie bogatych złóż ropy.

1967 – FLEC tworzy w Zairze rząd na uchodźctwie, z siedzibą w mieście Tshela (obecna DRK).

1975 – Zakończenie wojny o niepodległość i ucieczka większości Portugalczyków.

styczeń 1975 – Porozumienie z Alvor, podpisane przez trzy główne partie Angoli: MPLA, FNLA i UNITA, na mocy którego Kabinda staje się „integralna częścią Angoli”.

luty 1975 – MPLA deklaruje gotowość do negocjacji z separatystycznym ruchem Kabindy. FLEC domaga się prawa do samostanowienia i uznania niezależności Kabindy od Angoli oraz uznania FLEC za jedyny legalny ruch wyzwoleńczy.

lipiec 1975 – Zairski prezydent Mobutu Sese Seko wzywa do referendum nad przyszłością Enklawy Kabindy. Dążenia separatystyczne Enklawy jawnie popierają Gabon, Uganda i Republika Środkowoafrykańska, jednak większość krajów Unii Afrykańskiej jest im przeciwna z obawy przed podobnymi ruchami na swoim terenie. Referendum nie dochodzi do skutku.

1977 – rozłam w FLEC, powstaje CMLC (Military Command for the Liberation of Cabinda).

1979 – Jose Eduardo Dos Santos zostaje Prezydentem Angoli.

1980 – 1985 – kolejne rozłamy wśród działaczy niepodległościowych w Kabindzie, powstaje Cabinda Enclave Liberation Front – Renewal (FLEC-Renovada), pod przywództwem Antonio Bento-Bembe

maj 1981 – 6 ludzi zostaje skazanych na śmierć za przynależność do FLEC i organizację zamachów bombowych na strategiczne cele w Angoli, kolejnych dwóch zostaje skazanych na 24 lata więzienia.

1984 – Luanda ogłasza nieoficjalną amnestię dla partyzantów FLEC, po której ponad 8 tys. uchodźców wraca do Kabindy.

luty 1985 – wymiana ognia pomiędzy żołnierzami MPLA a FLEC. Zair (DRK) i Angola uzgadniają, że ich kraje nie będą tolerować baz partyzantów zaangażowanych w konflikt na swoich terenach.

1992 – FLEC wzywa mieszkańców Kabindy do bojkotu wyborów, co powoduje, że głosy oddaje tylko ok. 7% ludności.

styczeń 1993 – wybucha regularna wojna domowa pomiędzy głównymi siłami w Angoli – MPLA i UNITA. Na terenie Kabindy zostaje rozlokowanych 15 tys. żołnierzy wojsk rządowych, w tym w stolicy Enklawy. Z kolei siły zbrojne FLEC (FLEC-FAC – Armed Forces of Cabinda) kontrolują tereny wiejskie.

sierpień 1994 – UNITA oskarża rząd Angoli o prowadzenie w Kabindzie polityki spalonej ziemi oraz donosi, że wojska rządowe dokonały mordu na ponad 700 osobach we wsi Katabuanga. Powoduje to kolejną falę uchodźctwa z Kabindy do Zairu (DRK) i Kongo (Kongo-Brazaville).

20 listopada 1994 – pokój w Lusace, pomiędzy UNITA a MPLA.

1996 – nieudane próby ułożenia stosunków pomiędzy rządem Angoli a FLEC-FAC, Namibia pełni rolę mediatora. Jednak liczba rannych i zabitych po obu stronach konfliktu rośnie.

1997/98 – Na terenie Kabindy działają Siły Obrony Angoli (FAA), który prowadzą czystki wśród chłopów podejrzanych o wspieranie FLEC. Po obu stronach konfliktu ginie ok. 200 osób.

styczeń 2001 – Prezydent Eduardo Dos Santos po raz kolejny deklaruje gotowość negocjacji z separatystami, jednak już w lutym następuje kolejna eskalacja konfliktu. Pod koniec roku, po wezwaniach strony rządowej do zaprzestania walk, FLEC-FAC zasiada do rozmów. Jednak inne ugrupowania separatystyczne (w tym FLEC-Renovada) uznają rozmowy za przedwczesne i kontynuują walkę zbrojną.

październik 2002 – kolejna ofensywa sił zbrojnych Angoli (FAA) na terenie Kabindy, wszelkie rozmowy pokojowe zostają zerwane. Jednocześnie Dos Santos ogłasza, że widzi szansę na rozwiązanie konfliktu poprzez nadanie Enklawie pewnej autonomii, jednak z powodu rozłamu po stronie separatystów, nie widzi partnera do rozmów.

grudzień 2002 – działacze obrony praw człowieka raportują coraz więcej brutalnych nadużyć, których dopuszczają się na ludności obie strony konfliktu.

styczeń 2003 – rozmowy pokojowe w Paryżu, które zostaja zerwane: separatyści odrzucają propozycje rządu Angoli.

Luty 2003 – gubernator Kabindy, Anibal Rocha zapowiada stworzenie planu pokojowego, który jednak nigdy nie powstaje.

listopad 2003 – Szefowie armii z DRK oraz Kongo-Brazaville deklarują pomoc rządowi Angoli w celu zakończenia konfliktu.

styczeń 2004 – po raz kolejny organizacje obrony praw człowieka alarmują społeczność międzynarodową i zwracają uwagę na łamanie praw człowieka przez siły rządowe Angoli na terenie Enklawy Kabindy.

wrzesień 2004 – dwie ugrupowania separatystyczne FLEC i FLEC-FAC łączą siły i tworzą FLEC po czym wzywają rząd Angoli do podjęcia rozmów pokojowych i debaty nad przyszłością Enklawy.

luty 2005 – ogłoszenie 70 udowodnionych przypadków łamania praw człowieka w latach 2003 -2004 przez wojska rządowe Angoli na ludności cywilnej Kabindy, w tym morderstw i gwałtów.

lipiec 2005 – kolejna ofensywa wojsk Angoli na terytorium Kabindy, powoduje falę uchodźctwa do sąsiednich krajów – DRC i Kongo-Brazaville.

marzec 2006 – rząd w Luandzie deklaruje rozpoczęcie rozmów w celu rozwiązania konfliktu, jednak nie zasiada do nich z przedstawicielami Enklawy.

lipiec 2006 – rozpoczęcie rozmów pokojowych, które nie przynoszą efektów. Przedstawiciele FLEC nie są skłonni do negocjacji i wzywają do dalszej walki.

sierpień 2007 – Prezydent Dos Santos odwiedza Kabindę i obiecuje inwestycje w rozwój rolnictwa.

2007-2008 – Walki pomiędzy partyzantami FLEC i siłami rządowymi. Przypadki łamania praw człowieka i zabici po obu stronach konfliktu.

wrzesień 2008 – MPLA uzyskuje 81% głosów w pierwszych od 1992 roku wyborach parlamentarnych w Angoli.

październik 2009 – masowe repatriacje uchodźców z DRK do Angoli, w tym do Kabindy.

styczeń 2010 – Drużyna narodowa Togo zostaje zaatakowana podczas przejazdu przez Kabindę. Trzy osoby giną. FLEC przyznaje się do zamachu.

maru

Źródła: Institute for Security Studies (ISS) – South Africa, British Broadcasting Corporation (BBC), Centre for International Development and Conflict Management (CIDCM), University of Maryland, USA

 Dokument bez tytułu