Egipt: Śmierć reżysera

afryka.org Kultura Film Egipt: Śmierć reżysera

Odszedł wybitny egipski reżyser filmowy, Youssef Chahine. Miał 82 lata.

Chahine był jednym z najbardziej podziwianych filmowców, reprezentujących kino arabskojęzyczne. Odkąd zaczął robić filmy – jego pierwszy obraz filmowy powstał w 1950 roku – za ich pośrednictwem walczył z autorytaryzmem i fundamentalizmem religijnym. Było to niezwykle trudne zadanie, w Egipcie, gdzie oba elementy odgrywały bardzo ważną rolę.

Poza Egiptem, dorobek filmowy Chahine’a jest bardzo ceniony także we Francji. Prezydent Nicolas Sarkozy nazwał go “obrońcą wolności”.

Chahine pochodzi z rodziny libańskich chrześcijan, mieszkających w Aleksandrii. Urodził się w 1926 roku. Najpierw studiował w Aleksandrii, później wyjechał do Stanów Zjednoczonych, i tak znalazł się w słynnym Pasadena Playhouse. W ten sposób przygotował się do swojej późniejszej kariery filmowca.

Rozpoczął ją po powrocie do Egiptu. Jego pierwszym filmem był „Baba Amin” (1950). Rok później powstał “Ibn al-Nil”. To właśnie z tym filmem po raz pierwszy został zaproszony na festiwal w Cannes. Pierwszym filmom Chahine’a zawdzięcza swoją sławę Omar Sharif. Dzięki nim stał się aktorskim odkryciem i otworzył sobie drogę na plany filmowe na całym świecie.

O ile Sharif wywędrował z Egiptu, to Chahine został w kraju nad Nilem, i realizował kolejne filmy. Podejmowały one trudne tematy, ocierając się wręcz o sferę zakazanych islamem zagadnień. „Bab al-Hadid” opowiadał o moralności seksualnej, co wywołało gniew nie tylko przywódców religijnych, ale i egipskich władz. Przeciwko tym władzom skierował przekaz innego filmu, “El Asfur”, oceniającego w krytyczny sposób przywódców Egiptu w czasie wojny sześciodniowej z Izraelem. Jednak poza polityką, w wielu filmach pojawiało się także, rodzinne miasto Chahine’a, Aleksandria.

Chahine nie miał łatwego życia z egipskimi cenzorami. Film “Emigrant” został zakazany przez sąd, bo jego fabuła opierała się na znanej z Koranu, ale także z Biblii, historii Józefa – w islamie nie można tworzyć obrazów odtwarzających proroków. W późniejszym wywiadzie powiedział, że była to przemoc, której stał się ofiarą.

Ostatnim filmem Chahine’a był “Le Chaos”, zrealizowany w 2007 roku. Kolejnych obrazów, Chahine już nie wyreżyseruje.

Uroczystość żałobna na cześć reżysera odbyła się w kairskim kościele rzymsokokatolickim Zmartwychwstania. Jego ciało spocznie w Aleksandrii, w której się urodził.

lumi

 Dokument bez tytułu