Obrońca praw człowieka z Mozambiku opowie o kontrowersyjnych działaniach wielkich korporacji w Afryce.
W dniach 21-23 maja 2012 gościem Fundacji CentrumCSR.PL będzie Daniel Ribeiro, aktywista działającej w Mozambiku organizacji Justica Ambiental (JA!), zajmującej się ochroną środowiska i praw lokalnych społeczności. Podczas swojej wizyty Daniel odwiedzi Poznań i Warszawę – spotka się tam ze studentami, przedstawicielami mediów, świata biznesu, organizacji społeczeństwa obywatelskiego oraz decydentami.
Wizyta organizowana jest w ramach międzynarodowej kampanii pt. FACING FINANCE (www.facing-finance.org). Jest ona poświęcona kontrowersyjnym inwestycjom korporacji w krajach rozwijających, które są często wspierane finansowo przez instytucje sektora finansowego (banki i fundusze inwestycyjne). Kampanię współfinansuje Komisja Europejska w
ramach programu EuropeAid. Chcemy uświadomić opinii publicznej, klientom firm z sektora finansowego oraz samym inwestorom możliwe negatywne aspekty inwestycji w krajach Trzeciego Świata, skutkujące nieraz naruszeniami praw człowieka lub zniszczeniem środowiska naturalnego.
Mozambik jest jednym z najbiedniejszych krajów świata. PKB tego zamieszkałego przez 22 mln ludzi kraju wynosi tylko ok.1000 $ per capita, wg ONZ kraj zajmuje 184. Miejsce w świecie pod względem rozwoju. W kraju panuje korupcja. Nie funkcjonuje tam powszechne szkolnictwo na poziomie podstawowym, jakość opieki zdrowotnej jest bardzo niska.
Jednocześnie w Mozambiku inwestują największe firmy wydobywcze świata, m.in. Rio Tinto czy Vale, oskarżane często o unikanie płacenia podatków. Daniel Ribeiro opowie w Polsce o kontrowersjach związanych z działalnością w Mozambiku brazylijskiej korporacji Vale
(prowadzi w Moaitze jedną z największych kopalni węgla kamiennego w Afryce), drugiej największej w Afryce huty aluminium Mozal (spółki BHP Billiton, Mitsubishi i Banku Światowego), Rio Tinto (jedna z największych firm wydobywczych na świecie eksplorująca w Mozambiku gaz ziemny).
Brazylijska firma Vale to największy na świecie producent rudy żelaza, działa na wielu polach, obecna jest na całym świecie – w Ameryce Południowej, Afryce i Kanadzie. Wśród banków inwestujących w Vale znajdują się m.in. obecne na polskim rynku Citi, czy Royal Bank of Canada. Vale jest członkiem prowadzonej pod auspicjami ONZ inicjatywy z zakresu biznesu i praw człowieka – Global Compact, jednocześnie w styczniu 2012 r. internauci z całego świata uznali
Vale w plebiscycie Public Eye Awards za najgorszą firmę na świecie. Vale było wielokrotnie oskarżane o łamanie praw człowieka i praw pracowniczych oraz niszczenie środowiska. W ostatnim czasie najgłośniejsza była sprawa współfinansowanej przez Vale tamy Belo Monte w Brazylii, powstającej na obszarach puszczy tropikalnej. Z jej budową mogą potencjalnie wiązać się przesiedlenia nawet 40.000 osób oraz zniszczenie środowiska naturalnego.
Należąca do Vale kopalnia węgla w Moaitze zaliczana jest do największych w Afryce. Corocznie może tam być wydobywane nawet 11 milionów ton węgla. Pod koniec 2011 ujawniono, że Vale planuje wartą 6 mld dolarów rozbudowę, dzięki której liczba ta może się podwoić. Organizacje społeczeństwa obywatelskiego, m.in. JA!, alarmują o nadużyciach związanych z budową kopalni. Jak dotąd przesiedlono 1.300 rodzin, którym nie zostały zapewnione godne warunki życia. Sprzeciwiający się działaniom firmy przedstawiciele lokalnych społeczności spotkali się z groźbami i szykanami.
Krystian Woźniak