Droga Angoli do niepodległości (1)

afryka.org Czytelnia Afryka Inaczej Droga Angoli do niepodległości (1)

11 listopada 1975 roku Angola ogłosiła niepodległość. Droga do wolności Angolczyków wiodła przez wojnę, która rozpoczęła się w 1961 roku. Zaczęło się od powstania przeciwko przymusowej uprawie bawełny. Po jednej stronie stali Portugalczycy, po drugiej afrykańscy mieszkańcy, wówczas portugalskiej kolonii.

Portugalia pojawiła się na angolskim wybrzeżu na stałe w 1575 roku, kiedy portugalski odkrywca, Paulo Dias de Novais założył Luandę, nazywając ją wtedy São Paulo da Assunção de Loanda. Portugalczycy zajęli wtedy pas wybrzeża, na którym pojawiło się 100 rodzin kolonistów i 400 żołnierzy. W 1605 roku korona portugalska nadała Luandzie status miasta. Oprócz niej powstały inne osiadla i forty. Jednak dopiero w XIX wieku Portugalczycy rozpoczęli podbój terytorium położonego poza pasem wybrzeża. Kontrolę nad interiorem przejęli dopiero w latach 20. XX wieku.

Do 1951 roku Angola miała status kolonii portugalskiej. Od tego czasu została przekształcona w prowincję.

Portugalski akt kolonialny, który wszedł w życie 13 czerwca 1933 roku potwierdzał wyższość Portugalczyków nad rdzennymi mieszkańcami kolonii. Nawet jeśli Afrykanie byli dopuszczani do studiów, ich sytuacja była gorsza niż portugalskich studentów. Po drugiej wojnie światowej na angolskim wybrzeżu zaczął kształtować się ruch, zrzeszający wykształcone elity. W 1948 roku miejscowi intelektualiści wezwali ONZ do przekształcenia Angoli w protektorat pod auspicjami narodów zjednoczonych.

W latach 50. nastąpiła kolejna fala portugalskiego osadnictwa. Do zasiedlania Angoli zachęcał portugalski rząd Antonia de Oliveiry Salazara. Formalnie miał w tym pomóc akt kolonialny z 1951 roku i przekształcenie w prowincję Portugalii.

W 1953 roku powstała Partia Zjednoczonej Walki na rzecz Afrykanów w Angoli (skrót od nazwy port. PLUA). Była to pierwsza partia polityczna walcząca o niepodległość. Dwa lata później Mario Pinto de Andrade i jego brat Joaquim założyli Angolską Partię Komunistyczną. W grudniu 1956, po połączeniu z PLUA, uformowała ona Ludowy Ruch Wyzwolenia Angoli (od port. nazwy MPLA).

kofi

 Dokument bez tytułu