Afro-Ameryka 2011: „Rodzynek w słońcu”

afryka.org Kultura Film Afro-Ameryka 2011: „Rodzynek w słońcu”

Zaczęło się od sztuki teatralnej, napisanej przez Lorraine Hansberry, Afro-Amerykankę, i wystawionej w 1959 roku na Broadwayu. Wystąpił w niej, podobnie jak w filmie, o tym samym tytule – „A Raisin in the Sun” – Sidney Poitier.

Hansberry stworzyła w swojej sztuce opowieść o rodzinie Youngersów, ujawniając na jej przykładzie marzenia i dylematy Afro-Amerykanów. W tym przypadku, Youngersi, otrzymują sumę 10 tysięcy dolarów z ubezpieczenia, w związku ze śmiercią głowy rodziny, Big Waltera. W momencie pojawienia się pieniędzy, zaczynają planować jej wydanie. Syn,Walter Lee Youngers – zagrany przez Poitier – myśli o założeniu własnego biznesu, zaś pani Youngers, Mama, chce kupić dom dla rodziny.

Youngersi uosabiają afro-amerykańskie pragnienie o awansie społecznym, prawie do godnego życia. Mieszkają w Chicago i muszą codziennie zmagać się z tymi samymi problemami, których doświadczyła również autorka sztuki. Próbują też radzić sobie z rzeczywistością rasowo uprzedzonej Ameryki. Kiedy Mama decyduje się na zakup mieszkania w białej dzielnicy, napotykają na niechętną postawę białych Amerykanów, którzy nie chcą czarnych w swojej dzielnicy.

W rodzinie Youngersów spotykamy też różne postawy. Od wiary w siłę pieniądza i w to, że dobrze zainwestowane środki z ubezpieczenia, pomogą w rozwiązaniu problemów rodziny, przez wspomnianą przeprowadzkę do białej dzielnicy, po pomysł na wyjazd do Afryki i podjęcie na kontynencie przodków pracy.

Tytuł sztuki Hansberry nawiązywał do słów autorstwa afro amerykańskiego poety i pisarza, Langstona Hughesa: „Co stanie się z odroczonym marzeniem? Czy wyschnie? Jak rodzynek w słońcu?” Wkrótce okazało się, że „A Raisin in the Sun” doczeka się kilku adaptacji i ekranizacji. Jednak najważniejsze były sztuka i film, z udziałem Poitier.

Kiedy udało się pozyskać do roli Waltera Lee, Poitier, spektakl teatralny, na podstawie sztuki Hansberry miał rozpocząć swój podbój scen. Przełamywał też dotychczasowe schematy, w których funkcjonowały sztuki z udziałem Afro-Amerykanów. Nie było już w niej musicalowej oprawy. Praktycznie cała obsada była czarna, podobnie jak autorka sztuki. Ostatecznie premiera teatralna zakończyła się sukcesem, tak dużym, że dwa lata po pierwszym przedstawieniu na Broadwayu, powstała filmowa adaptacja „A Raisin in the Sun”.

Jednak najpierw potencjalni producenci filmowi, nie byli do końca przekonani, że filmowa wersja będzie również cieszyła się powodzeniem. Obawy dotyczyły przede wszystkim białych widzów na amerykańskim Południu, których „A Raisin in the Sun” utraciłby już w dniu premiery, racji poruszonej w filmie tematyki. Nie bez problemów przebiegały te zdjęcia do filmu. Świadkowie z planu filmowego, przywoływali przykład białej kobiety, która zezwalając na realizację zdjęć w pobliżu swojego domu, naraziła się białym sąsiadom i otrzymała pogróżki. Podobne problemy ekipa realizująca film spotkała w innych miejscach. Ostatecznie film jednak powstał i miał swoją premierę w 1961 roku.

Filmowej wersji sztuki Hansberry zarzucono teatralność. Nie zdobył on też nagród, nie był nawet nominowany do Oskara. Mimo to, został dobrze przyjęty przez amerykańskich krytyków. Biali recenzenci dostrzegali w nim coś więcej niż tylko historię afro-amerykańskiej rodziny. Ich zdaniem przekaz filmu był bardziej uniwersalny i dotyczył historii, która zdarzyć się mogła każdej rodzinie mieszkającej w Stanach Zjednoczonych.

„A Raisin in the Sun” ugruntował pozycję Poitier jako gwiazdy. Zresztą sam film nie wyszedłby, gdyby nie rola zagrana przez tego aktora.

Zobacz stronę 2. Przeglądu Afro-Ameryka!

 Dokument bez tytułu