Zachód należy do Sakalava

afryka.org Czytelnia Poznaj Afrykę! Zachód należy do Sakalava

Zachodnie wybrzeże Madagaskaru miało zawsze bliżej do Afryki niż do Azji. Malgasze, którzy mieszkają w tym rejonie wyspy byli wystawieni na działanie wpływów z kontynetu afrykańskiego. Kanał Mozambicki nie był aż tak wielką przeszkodą dla przenikania się obu kultur, co potwierdzają mieszkający wzdłuż zachodniego brzegu „ósmego kontynentu” Sakalava.

Sakalava to inaczej „ludzie długiej doliny”. Dziś stanowią 6,2 procent wszystkich mieszkańców Madagaskaru. Ich rozległe ziemie, o powierzchni 128 tysięcy kilometrów kwadratowych rozciągają się od rzeki Onilahy na południu po Nosy-Be na północy.

Sakalava byli najbardziej dynamicznym i ekspansywnym ludem Madagaskaru. Taki stan trwał aż do XIX wieku, kiedy musieli podporządkować się królestwu Merina. Wcześniej przez prawie 300 lat obszar zamieszkany przez Sakalava był podzielony na wiele królestw rządzonych przez klan Maroserana. Na początku osiemnastego stulecia królowie Menabe na południu i Boina na północy zakończyli te podziały tworząc konfederację.

Sakalava, obok ludu Bara z południowego zachodu wyspy, są uznawania za najbardziej afrykańskich Malgaszy. Szczególnie pewne elementy ich kultury mają silny związek z Afryką. Jednym z nich jest przechowywanie szczątków (relikwii) w postaci kawałków kości, którym Sakalava przypisywali moc magiczną.

Obrzędem związanym z oddawaniem szczególnej czci tym relikwiom jest fitampoha. Fitampoha to nic innego jak specjalna kąpiel, podczas której myte są szczątki dawnych władców Menabe. Przez umycie królewskich kości takich jak zęby, ale także włosów, jej żywi uczestnicy chcą podkreślić, że zmarli wciąż są obecni na świecie i nie przestają być monarchami wraz z chwilą swojej śmierci.

Sakalava są pasterzami. Hodują ogromne stada bydła domowego zebu, znanego z Afryki. To także upodabnia ich do Afrykańczyków.

Sakalava są też znani ze swoich umiejętności żeglarskich. W XVII wieku otrzymali pierwszą broń palną od Europejczyków w zamian za bydło i niewolników. Broń umożliwiła im podporządkowanie innych ludów Madagaskaru i zmuszenie ich do płacenia trybutu. Pod koniec XVIII i na początku XIX wieku Sakalava zapuszczali się na swoich łodziach aż na Komory i wschodnie wybrzeże Afryki, gdzie zdobywali niewolników, wywołując szereg zniszczeń. Podobnie czynili podczas wypraw lądowych na wyżyny centralne Madagaskaru. Los Sakalava odmieniło powstanie potężnego królestwa Merina i francuska kolonizacja wyspy. Był to kres potęgi Sakalava.

Dziś nie są już wojowniczym ludem, wyprawiającym się po niewolników. Są pasterzami, hodującymi zebu. Jednocześnie zajmują wciąż największy obszar malgaskiej ziemi w porównaniu z resztą grup etnicznych na Madagaskarze.

Kończąc krótki przegląd mieszkańców zachodniego wybrzeża warto powiedzieć o ludzie Makoa, który mieszka w północno zachodniej części wyspy. Makoa to potomkowie niewolników przywiezionych z Afryki. Dziś stanowią 1,1 procent malgaskiego społeczeństwa.

(kofi)

 Dokument bez tytułu