Jeśli – jak uważają niektórzy amerykańscy filmoznawcy – tzw. „human rights documentary” staje się coraz wyraźniej ukształtowanym gatunkiem filmowym, to z pewnością dzięki twórcom takim jak Rebecca Richman Cohen.
Nagradzana dokumentalistka i jednocześnie prawniczka specjalizująca się w prawach człowieka pojechała do Freetown pracować w zespole obrońców jednego z oskarżonych przed Sądem Specjalnym dla Sierra Leone. Pięć miesięcy po opuszczeniu zespołu wróciła do Afryki filmować toczący się przed tym sądem proces przywódcy innej walczącej w wojnie domowej frakcji. Issa Sesay, według prokuratorów zbrodniarz wojenny winny odstręczających zbrodni przeciw ludzkości, odegrał kluczową rolę w procesie pokojowym. Obrońcy twierdzą też, że udzielał ochrony ludności cywilnej. Czy i jak zatem powinien być ukarany?
Nigdy wcześniej chyba kluczowy dla tak zwanej sprawiedliwości rozrachunkowej dylemat: pokój versus sprawiedliwość nie został przełożony na język ruchomych obrazów tak znakomicie, jak potrafiła to zrobić Richman Cohen. „War Don Don” to film zniuansowany i szczery. Oddając złożoność i niejednoznaczność sytuacji, klarownie ją problematyzuje w spójnej narracyjnie, świetnie zmontowanej opowieści. Będzie obrazem atrakcyjnym tak dla specjalistów, jak i kompletnych laików. Ten dokumentalny dramat sądowy sam jest w pewnym sensie sądem nad funkcjonowaniem międzynarodowej sprawiedliwości karnej.
Cecylia Jakubczak
War Don Don
Sierra Leone/USA, 2010, 85′, reż. Rebecca Richman Cohen
Film zostanie pokazany w ramach festiwalu Watch Docs 2010 w Warszawie, w dniach 3-12 grudnia 2010.