Muzycy projektu “Rałabit” zaczęli dogadywać się bez problemu od pierwszego dnia projektu. Ich muzyczna pasja i umiejętności sprawiły, że dawny pałac barona d’Erlanger co dzień zmieniał się w jeszcze bardziej niezwykle miejsce. 24 listopada zagrali razem, w ramach projektu, którego współorganizatorem była Fundacja „Afryka Inaczej”.
Pomieszczenia gromadzące kolekcję instrumentów tradycyjnych z krajów arabskich i dalszej Afryki, ogród Chopina, znajdujący się za oknem sali prób i marmurowe korytarze wypełniały się na kilka godzin dziennie muzyką jakiej nikt dotąd nie słyszał i nie grał – fuzją polskich i tunezyjskich brzmień harmonijnie łączących się i przeplatających w poszukiwaniu tego co piękne i wspólne dla nas wszystkich.
Turyści zwiedzający pałac, w którym znajduje się również muzeum przystawali w głównej sali i przysiadali na kilka minut posłuchać prób. Pałac Ennejma Ezzahra położony na zboczu chylącego się ku morzu wzgórza, w pięknym miasteczku Sidi Bousaid niewątpliwie dodawał artystom natchnienia.
Przez tydzień zespół Rawabit pod dyrekcją artystyczną Marii Pomianowskiej odbywał intensywne warsztaty muzyczne, których celem była wymiana doświadczeń oraz wzajemne poznanie muzyki tradycyjnej oby krajów. Maria Pomianowska, Paweł Betley i Bart Pałyga przywieźli ze sobą szereg doświadczeń związanych z wykonywaniem muzyki tradycyjnej, dawnej i klasycznej we własnych aranżacjach. Artyści grali na tradycyjnych instrumentach polskich, odkrytych kilkanaście lat temu przez Marię Pomianowską (suka biłgorajska, fidel płocka, bass lutowy) oraz na fletach. Tunezyjczycy: Sofiane Zaidi (oud i wokal), Mohamed Lassoued (rebab), Jihed Khmiri (darbouka), Maroua Kriaa (wokal) dodali do repertuaru nie tylko orientalne brzmienie, ale też zachęcili polskich artystów do wykonania trzech tradycyjnych utworów tunezyjskich. W programie znalazły się także m.in. wiersze poetów polskich (Czesława Milosza, Zbigniewa Herberta, Wisławy Szymborskiej, Adama Asnyka) przetłumaczone na język arabski oraz utwory Chopina i Szymanowskiego w polsko-tunezyjskich aranżacjach.
Oprócz samych warsztatów Maria Pomianowska przeprowadziła także wykład w Instytucie Muzyki w Tunisie, z którym zamierza nawiązać stały kontakt w celu wymiany studentów między Tunezjąai Polską. Zajęcia master class odbyły się przy pełnej sali, zaś studenci z zainteresowaniem śledzili losy polskich instrumentów dawnych, zadawali pytania i zasypywali gradem braw muzyczne wstawki demonstrujące dźwięki tradycyjnych polskich instrumentów.
Były też chwile wytchnienia połączone ze zwiedzaniem. Tutaj niezastąpionymi przewodnikami okazali się pani Dorota Parzyszek z Ambasady RP w Tunisie i pan Mounir Hentati – kustosz muzeum.
Pani Dorota odkryła przed artystami piękno i burzliwą historie Kartaginy – miasta nieśmiertelnego, odradzającego się uparcie przez wieki mimo licznych wojen. Poprowadziła muzyków też wąskimi uliczkami medyny Tunisu i jej obrzeży, które na co dzień tętnią życiem.
Kustosz przez dwa przedpołudnia poprzedzające próby służył swoją nieprzebraną wiedzą na temat artystycznych upodobań barona (malarstwo, muzyka, sztuka), jego rodziny. Baron d’Erlanger, zamieszkujący pałac w Sidi Bousaid nie tylko zbierał nuty utworów arabskich, nie tylko zapraszał muzyków z najdalszych zakątków, ale też sam uczył się teorii muzyki tunezyjskiej, komponował i grał.
20 lat temu jego pałac przekazany został przez wdowę po nim na muzeum muzyki wraz z fonoteką i zbiorami zgromadzonymi przez całe życie.
W tak niezwykłej atmosferze 24 listopada odbył się wyjątkowy koncert muzyków projektu „Rałabit”. Przy ciepłym, dyskretnym świetle, pełnej widowni i w towarzystwie ducha barona, który niewątpliwie dobrze życzył artystą wybrzmiał niezwykły koncert, podczas którego w stronę księżyca wzbijały się sufickie śpiewy tunezyjskie i polskie, solówki instrumentalne nagradzane burzą braw, a także ostatnia pieśń, którą po arabsku zaśpiewali zarówno polscy jak i tunezyjscy muzycy.
Artyści zamierzają stale współpracować i rozwijać część warsztatową, jak i koncertową zarówno w Tunezji, jak i w Polsce, zatem wielce prawdopodobne jest, że w przyszłym roku będzie można wysłuchać podobnego koncertu bliżej niż w Tunezji.
Marta Górska
Organizatorami wydarzenia były: Ambasada Polska w Tunisie, Centrum Muzyki Arabskiej w Sidi Bousaid oraz polska Fundacja “Afryka Inaczej”. Projekt wymiany kulturalnej muzyków zakończy się koncertem w dniu 24 listopada w Sidi Bousaid.