Poszła prać ubrania nad rzekę – jak co dzień. Żołnierze przychodzili często przynosząc swoją brudną odzież i żądając, by kobiety się nią zajęły. Tym razem zjawiło się trzech – byli agresywni, a odmowa tylko ich zirytowała.
Zatkali jej usta szmatą, potem każdy, po kolei zgwałcił. Młoda dziewczyna, o dziecięcej twarzy i warkoczykach zaplecionych kolorowymi wstążkami spuszcza oczy na wspomnienie tych wydarzeń. W kamerę nie chce patrzeć również Alain Kasharu, były żołnierz – inny bohater tej historii. Takich jak oni jest w Kongo niemało. Od 1996 roku to środkowoafrykańskie państwo nękane jest nieustannymi konfliktami. Jednak przemoc zbrojna to tylko jedna strona tej dramatycznej rzeczywistości. Drugą są niezwykle częste, brutalne gwałty i rozboje na tle seksualnym dokonywane na kobietach z podbijanych wiosek i miejscowości w których stacjonuje armia oraz rebelianci z licznych organizacji wojskowych. Przemoc seksualna staje się wojenną bronią i strategią. Społeczność dotknięta cierpieniem, rozłamem i biedą boryka się z wieloma problemami, z których ten wydaje się jednym z bardziej złożonych i poważnych. Agresja szukająca ujścia, demoralizacja w jednostkach militarnych, trudna pozycja kobiet i różnice społeczne łączą się niczym w tyglu tworząc wybuchową, pełną napięć mieszankę.
Zmowa milczenia zostaje jednak przerwana przez takich ludzi jak Kasharu i kapitan Basima, którzy odważają się mówić o własnej przeszłości. Ich historia może dać nadzieję innym żołnierzom, którzy także budzącą się od lat z krzykiem i koszmarami dręczącymi pamięć, a także ofiarom pozostawionym często w cieniu swojej traumy, wstydu i strachu. Podział na pokrzywdzonych i sprawców nie jest czarno-biały. Presja społeczna, brak perspektyw i życie w ogromnym napięciu to okoliczności, które pozwalają spojrzeć na dramaty Kongijczyków w szerszej, bardziej wielopoziomowej perspektywie. Film jest mocnym głosem sprzeciwu, ale głosem, w którym nie słychać potępienia. Raczej nawoływanie do przebaczenia i przekonanie, że prawda ma moc wyzwalającą, a zmiana życia jest możliwa.
Film “Gwałt na wojnie” będzie można obejrzeć na Festiwalu Planete Doc Review.
Anna Desponds
Więcej o festiwalu www.docreview.pl