Catchupa – narodowe danie Cabo Verde

afryka.org Czytelnia Poznaj Afrykę! Catchupa – narodowe danie Cabo Verde

Może być rica ( bogata) , simple (zwyczajna, biedna), guisado. Je się ją najczęściej wieczorem albo rano. Przyrządza różnie, w zależności od zasobów kieszeni, inwencji i przyzwyczajeń kucharki, użytych składników. Na każdej wyspie może być nieco inna.

Można ją znaleźć w menu większości restauracji i knajpek, w przeciwieństwie do innych dań z Cabo Verde, których wybór jest niestety dość ograniczony. Trochę szkoda, bo turyści naprawdę chętniej zjedliby słodkie pataty czy iniam niż tzw. międzynarodowe dania.

Niestety! Nie wiadomo czemu jeśli chodzi o kuchnię Wysp Zielonego Przylądka restauracje nie rozpieszczają przybyszów i żeby spróbować miejscowych potraw trzeba mieć zaprzyjaźniony, kabowerdyjski dom. A kuchnia Cabo Verde jest bogata i bardzo smaczna. Przez wieki czerpała całymi garściami z kuchni portugalskiej i afrykańskiej. Afryka miesza się w niej z Alentejo, ryby z langustami, kukurydza z maniokiem. Banany przywędrowały tu się z Azji i najprawdopodobniej dotarły na brzegi Afryki przez Madagaskar, a maniok, fasola, słodki ziemniak, ananas czy kukurydza z obu Ameryk.

Słynna już catchupa, bo o niej tu mowa, jest narodowym daniem Cabo Verde. Bogata, zwykła czy ¬glisado, którą je się rano, odsmażoną na patelni z dodatkiem drobno pokrojonej cebuli, linguiças – małymi smażonymi kiełbaskami i i jajami. Ale nawet bez tych dodatków dawała siły do całodziennej pracy. Niektórzy wywodzą jej nazwę od malajskiego ketchup, ale od wieków żywiła całe pokolenia Kabowerdyjczyków. Jej przygotowanie wymaga sporo czasu i uwagi, ale efekt jest wyborny.

Przygotowywana na bazie trudnej do rozmiękczenia kukurydzy (tradycyjnie robiło się to i robi do dziś w ubijakach) , wymaga wielu godzin gotowania, mieszania, dodawania skłądników. A dodaje się do niej wszystko: wieprzowinę, kurczaka, chorizo, kapustę, fasolę.

Świat o catchupie usłyszał tak naprawdę w dniu, w którym podczas wywiadu z Cesarią Evorą po raz pierwszy padło pytanie o najbardziej tradycyjną potrawę z Cabo Verde. Cesaria zawsze chętnie podaje przepis, ale trudno powiedzieć, czy zawsze dokładnie ten sam! „Moja matka gotowała tyle potraw, że nigdy nie udało mi się zapamiętać, jak się je robi – przyznaje. – Często mi tłumaczyła, ale ja to natychmiast zapominałam. Nie umiała pisać ani czytać, ale swoje potrawy przygotowywała tak, jakby je wyczytała w książce kucharskiej. Nauczyła się, gotując dla Portugalczyków.”

To co, spróbujemy? Oto przepis (jeden z prostszych przepisów) catchupy z wyspy Brava.

Składniki: 1 ½ kg zmiękczonej (ubitej) kukurydzy, ½ kg białej fasoli (favana), ½ kg solonej wieprzowiny, kurczak, ćwiartka pokrojonego drobno boczku, ziemniaki, kiełbaski, kapusta, cebula, czosnek, przyprawy. Ubić namoczoną wcześniej kukurydzę i gotować przez 3 godziny. Potem dodać wieprzowinę, kurczaka, boczek, cebule i czosnek. Gotować pół godziny, dodać kapustę i ziemniaki i całość gotować na małym ogniu, aż wszystko będzie miękkie. Podawać na (bardzo) ciepło.

I już! Co, nie bardzo dietetyczne? Cóż, raz się żyje lub…raz się jest na Cabo Verde!

Elżbieta Sieradzińska

 Dokument bez tytułu