afryka.org Czytelnia Afryka Inaczej Wielokrotnie urodzony

Dlaczego wiek nie jest tak ważny w Ghanie? Czy Ghańczycy często zmieniają swoją datę urodzenia? 

Elizabeth Ohene, ghańska dziennikarka, podzieliła się swoimi uwagami na temat wieku i liczb w ghańskiej kulturze, na łamach serwisu BBC. Jej zdaniem Ghańczycy „nie kochają liczb”. Data urodzin w formacie dzień – miesiąc – rok, nie jest tak ważna, bo nic nie mówi o osobie. W Ghanie, jak pisze Ohene częstym zjawiskiem jest zmiana tej daty w prasowych ogłoszeniach. Podobnie jest w przypadku osiągania wieku emerytalnego. Wówczas osoby, które zbliżają się do granicy wieku, odmładzają się o kilka lat, aby jeszcze trochę przepracować i otrzymywać regularną pensję. Ma to zastosowanie szczególnie w sektorze publicznym, gdzie 60 lat stanowi początek wieku emerytalnego.

Kombinowanie wiekiem sprawia, że są i sytuacje odwrotne. Niektórzy podają, że byli w szkole podstawowej, w dniu swoich narodzin. Niedawno takie odmładzanie i postarzanie się było udziałem około 800 nauczycieli, którzy starali się o pracę. Chociaż sprawa spotkała się z falą krytyki w mediach, to w obronie nauczycieli stanęły związki zawodowe. Ich zdaniem winę ponosiły błędy we wpisywaniu dat narodzin przez pracodawców. Przez to nauczyciele musieli poprawić nieprawidłowe informacje.

Ohene podkreśla, że taka sytuacja jest możliwa z racji nie rejestrowania wielu narodzin. Niepiśmienni rodzice nie przejmowali się o wpis faktu urodzin dziecka do rejestru. A za czasem pamięć o dokładnej dacie szła w zapomnienie. Sytuacji nie poprawia wymóg posiadania aktu urodzenia przed przyjęciem dziecka do szkoły. W wielu przypadkach ghańskie dzieci i tak zaczynają naukę bez tego dokumentu. Dopiero na późniejszym etapie życia dziecko musi okazać akt. W tym celu składa pod przysięgą, przed urzędnikiem, oświadczenie w sprawie swojej daty urodzenia, co wiąże się z dużym ryzykiem popełnienia błędu. Z czasem powstaje coraz większe zamieszanie. Chcąc uściślić datę Ghańczyk lub Ghanijka musi zapytać swoich bliskich o to, kiedy się urodziło. Wtedy rok 1965 ulega zamianie na przykład na 1968.

Zamieszanie z datami urodzenia sprawia, że nawet w czasie wyborów, nierzadkim widokiem jest widok nastolatków poniżej 18. roku życia, którzy posługują się kartami do głosowania, uprawniającym do oddania głosu, pomimo nieukończonego progu wiekowego. Podobne sytuacja mają miejsce w czasie rekrutacji do ghańskiej policji, ale też w świecie piłki nożnej, gdzie piłkarze próbują manipulować wiekiem, aby móc wziąć udział w rozgrywkach.

Ghana nie jest w stanie zapanować nad tym urodzinowym chaosem. Dziś jedynie w służbie cywilnej obowiązuje zakaz zmiany wieku. Data, którą urzędnik podał w momencie zatrudnienia jest już jedyną obowiązującą. Wciąż jednak, kiedy zapytamy kogoś w Ghanie o wiek, możemy usłyszeć w odpowiedzi pytanie: „Pytasz mnie o mój prawdziwy, czy oficjalny wiek?”

Wkrótce ma to się zmienić. Nowy rząd postanowił wprowadzić krajowy system identyfikacji, z użyciem nowych dowodów osobistych zawierających dane biometryczne. Odtąd nie będzie już możliwości dokonywania zmian w swojej dacie urodzenia.

 Dokument bez tytułu