Teatr odkrywany w Afryce

afryka.org Kultura Sztuka Teatr odkrywany w Afryce

W programie tegorocznej AfryKamery nie lada gratka dla miłośników teatru i jego bogactwa form: filmy o teatrze i tańcu na Czarnym Lądzie oraz spotkanie z Leszkiem Bzdylem.

Ekipa Festiwalu zaprasza na dokument o niezwykłym i niepowtarzalnym zjawisku jakim jest teatr męski na Wyspach św. Tomasza i Książęcej “Tchiloli, mity i maski” oraz krótki metraż pt. “Nora” – swego rodzaju biografię-poemat wybitnej tancerki Nory Chipaumire z muzyką Thomas Mapfumo, znanego na całym świecie kompozytora. Ponadto, miłośnicy znamienitego polskiego tancerza, choreografa, reżysera i pedagoga Leszka Bzdyla będą mogli posłuchać o jego niezwykłym projekcie afrykańskim – kształceniu i przygotowaniu tancerzy z Zimbabwe do udziału w filmie Tsitsi Dangaremby (kolejne wielkie nazwisko z Afryki – pisarka – Doris Lessing określiła jej debiutancką powieść mianem “jedna z najważniejszych powieści dwudziestego wieku”; reżyserka, producentka, wielka animatorka życia filmowego i nie tylko w Zimbabwe).

TCHILOLI, MITY I MASKI

Teatr na São Tomé to miejsce niezwykłe, gdzie stworzono przestrzeń dla ekspresji lokalnej kultury i wrażliwości. Teatr utworzyli Francuzi jeszcze w XVI wieku na stacji przeładunkowej niewolników. Spektakle grane przez amatorskie trupy teatralne, złożone wyłącznie z mężczyzn, budowane są w oparciu o renesansowe teksty przekazywane z ust do ust od pokoleń. Poprzez teatr twórcy filmu ukazują cały przekrój społeczny wyspy: życie rodzin, podział na mężczyzn i kobiety oraz miejscowe rytuały.

Biografie reżyserów:
Kiluanje Liberdade – urodzony w Angoli. Skończył Zarządzanie Kulturą na Uniwersytecie Lusofońskim oraz Afrykanistykę na ISCTE (Lizbona). Od dawna związany z filmem. Zadebiutował dokumentem o rapie “O Rap e uma Arma” (1996) [Rap jest bronią], za który zdobył kilka nagród filmowych. Pozostałe dokumenty reżysera to: “Outros Bairros” (1998) [Inne dzielnice], “Agora Luanda” (2006) [Teraz Luanda] i “Oxala Cresçam Pitangas” (2005) [Tam gdzie rosną pitangi]. Od lat wspólnie z pisarzem Ondjaki oraz z Inês Gonçalves realizuje dokumenty.
Inês Gonçalves – urodzona w Hiszpanii, obecnie mieszka w Lizbonie. Od 1986 roku pracuje w mediach, początkowo jako fotograf lokalnego czasopisma “O Independente”. Jej prace były prezentowane na wystawach w Mardir, Paryżu, Lizbonie, Coimbra, Idanha-a-Nova, Tuluzie i na Wyspach Zielonego Przylądka. Wydała 4 książki: “Fotografias de Moda” (1995), “Obras do Metro” (1996), “Cabo Verde” (1999), “Goa: História de um Encontro e Imagens Médicas” (2001). Jej debiut reżyserski to “Outros Bairros” (1998) [Inne dzielnice] – dokument zrealizowany wspólnie z Vasco Pimentel i Kiluanje Liberdade. W 2004 roku zrealizowała krótki film “Inácio. Pátria Incerta” (2006) [“Inácio. Ojczyzna niepewna] i jest to drugi film zrealizowany z Vasco Pimentel.

(Tchiloli, Masks and Myths), reż. Inês Gonçalves, Kiluanje Liberdade , Portugalia/Wyspy św. Tomasza i Książęce 2009, 52min.
Scenariusz: I. Gonçalves, K. Liberdade; zdjęcia: I. Gonçalves; język: portugalski/angielski

PROJEKCJE:
WARSZAWA, 30.09 (czwartek), Traffic Club, ul. Bracka 25, g. 19.30 (wstęp wolny!)
POZNAŃ 6.10 (środa), Kino Muza, g. 21:00

NORA

To biograficzny film-poemat oparty na wspomnieniach tancerki Nory Chipaumire. Za pomocą teatru tańca inscenizuje historię swojego życia, która układa się w szybko mknącego poematu złożony z dźwięku, obrazu i tańca. Muzykę do filmu napisał światowej sławy kompozytor Thomas Mapfumo.

Nagrody i nominacje: 2009 – MFF Asolo (Włochy) – Najlepszy Film; 2009 – MFF Oberhausen – Nagroda Specjalna Jury; 2009 – MFF Miami Cutting Edge – Nagroda Specjalna Jury; 2009 – MFF Newport – Najlepsze Zdjęcia; Oficjalna selekcja: MFF Rotterdam, MFF Clermont-Ferrand, MFF Toronto, MFF Sundance

Biografie reżyserów:
Alla Kovgan – urodzona w Moskwie. Reżyseruje również w teatrze tańca. Zrealizowała kilkadziesiąt filmów, głównie dokumentalnych i krótkometrażowych. Od 2000 roku naucza tańca w filmie oraz kino awangardowe na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Tanecznych KINODANCE w Rosji.
David Hinton – angielski reżyser pracujący głównie nad dokumentami dla brytyjskiej telewizji. Tematy jego filmów dotyczyły m.in. twórczości malarza Francis Bacon, reżysera Bernardo Bertolucciego, pisarzy Alana Bennetta i Fiodora Dostojewskiego czy choreografa Karole Armitage. Najbardziej znany w świecie tańca za „Strange Fish” [Dziwna ryba] (1992) zrobiony wraz z DV8 Physical Theatre. Dwukrotny zdobywca nagród Brytyjskiej Akademii oraz Emmy za swoje filmy.
Nora, reż. Alla Kovgan, Davin Hinton, USA/Zimbabwe 2008, 35min. / język: angielski
Scenariusz: A. Kovgan, D. Hinton, N. Chipaumire; zdjęcia: Mkrtich Malkhasyan; muzyka: T. Mapfumo; Obsada: N. Chipaumire, Souleymane Badolo ,

PROJEKCJE z cyklu “Spotkania z Zimbabwe”:
KRAKÓW: 3.10 (niedziela), Kino Pod Baranami, g. 18:30
WARSZAWA: 4.10 (poniedziałek), Kino Iluzjon, g. 19.00
POZNAŃ 6.10 (środa), Kino Rialto, g. 19:00
WROCŁAW: 9.10 (sobota), Kino Lalka, g. 18:00

SPOTKANIE Z LESZKIEM BZDYLEM

W 2009 roku brał udział w projekcie kierowanym przez Fundację FilmGramm, którego celem było nakręcenie drugiej części trylogii Tsitsi Dangaremby pt. “Nyami Nyami” w Zimbabwe. Leszek Bzdyl, jako doświadczony pedagog, tancerz i choreograf, przygotowywał aktorów i tancerzy do udziału w tej produkcji. Przez kilkanaście dni prowadził warsztaty i konsultacje dla miejscowych aktorów i tancerzy w duecie z cenionym lokalnym tancerzem Brian Geza. Tym sposobem spędził jakiś czas w Afryce i poznał tamtejszych ludzi. Jakie są jego spostrzeżenia, kulturowe odkrycia czy teatralne inspiracje? Wszystko na spotkaniu z nim w ramach cyklu “Oto moja Afryka”.

SPOTKANIE:
Gdańsk, Centrum św. Jana
11 października (poniedziałek), godz. 18:00
Oto moja Afryka: spotkanie z Leszkiem Bzdylem
oraz fragment filmu “Nyami Nyami” reż. Tsitsi Dangarembga

Justyna Wrońska

 Dokument bez tytułu