Pomimo, że Gambijczycy są w większości wyznawcami islamu, to ich ojczyzna nie jest państwem religijnym. Wolność wyznania gwarantuje konstytucja, a gambijski rząd szanuje ten zapis w praktyce. Poza muzułmanami, Gambia jest domem także dla chrześcijańskiej mniejszości.
Islam
Zanim pojawiło się chrześcijaństwo, do Gambii zaczął docierać islam. Przywędrował on z muzułmańskimi kupcami, którzy oprócz handlu zajmowali się szerzeniem islamu. To za pośrednictwem Berberów z Mauretanii, penetrujących południowy Senegal i dolinę rzeki Gambii, na tych ziemiach pojawiła się nowa wiara, chętnie przyjmowana przez plemienną starszyznę i przywódców. Początki tej penetracji sięgają XI wieku.
Dziś muzułmanie stanowią ponad 90 procent mieszkańców Gambii. Są sunnitami. Muzułmaninem jest prezydent Gambii, Yahya Jammeh. Podobnie jak w innych krajach Afryki Zachodniej, ważną rolę pełnią bractwa muzułmańskie: Tijaniya (zostało założone przez algierskiego Berbera Ahmeda al Tijani'ego w 1781 roku), Qadriya (powstało w Mezopotamii w XII wieku), Murdiyah (bractwo o senegalskim rodowodzie) i Ahmadiya (początki tej wspólnoty sięgają Indii i 1889 roku).
Muzułmanie z Gambii uchodzą za tolerancyjnych wobec innych religii. Podobno daleko im do islamskiego fundamentalizmu. Ważne miejsce w gambijskim kalendarzu zajmują muzułmańskie święta. Wśród nich warto wymienić Tabaski (Eid al-Adha), obchodzone na cześć ofiarowania syna przez Abrahama (z tej okazji zabija się barana).
Sprawy sądowe, dotyczące muzułmanów w zakresie małżeństwa, rozwodu i dziedziczenia rozstrzygają specjalne sądy, pod przewodnictwem kadiego, czyli muzułmańskiego sędziego. W Gambii działają dwie takie instytucje, w Banjulu i Kanifing.
Chrześcijanie
Chrześcijaństwo pojawiło się kilka wieków później, wraz z Europejczykami, którzy skolonizowali ten skrawek Afryki. Jednak wobec siły jaką reprezentował islam, chrześcijańscy misjonarze nigdy nie osiągnęli wielkich sukcesów wśród mieszkańców Gambii. Krótki epizod z chrześcijaństwem miał pierwszy prezydent Gambii, Sir Dawda Kairaba Jawara. Porzucił on islam i przyjął nową wiarę w 1955 roku. Jego konwersja przetrwała 10 lat. W 1965 roku znowu został muzułmaninem.
Chrześcijanie to prawie 9 procent mieszkańców współczesnej Gambii. Większość z nich mieszka na zachodzie i południu kraju. Najliczniejszym wyznaniem jest katolicyzm. W dalszej kolejności są to kościoły protestanckie: adwentyści, anglikanie, baptyści i metodyści. Oprócz nich Gambijczycy należą do innych, mniejszych wspólnot chrześcijańskich bądź parachrześcijańskich.
Animiści
Najmniejszą grupę, około 1 procenta, stanowią wyznawcy religii tradycyjnych (animizmu). Są to jednak statystyki i nie można zapominać, że animizm, a przynajmniej jego elementy, jest obecny w życiu gambijskich chrześcijan i muzułmanów. Często granice między ortodoksją islamu i chrześcijaństwa a animistyczną tradycją nie istnieją.
Religijny pluralizm
W Gambii nie odnotowuje się raczej przypadków naruszania wolności religijnej, gwarantowanej przez konstytucję. Świętami narodowymi są święta obu głównych religii. Grupy religijne działające na terenie Gambii nie wymagają rejestracji. Również lekcje religii w szkołach nie są zakazane. Na rzecz zgody między religiami działa specjalna grupa skupiająca przedstawicieli obu religii i najważniejszych wyznań.
Do islamu odwołuje się za to prezydent Gambii, Jammeh. Odkąd ogłosił światu, że potrafi leczyć ludzi, jest często widywany z koranem i muzułmańskim różańcem, które pomagają mu uzdrowić osoby cierpiące na nieuleczalne przypadłości. Oczywiście tak głosi oficjalna propaganda, w której islam jest sposobem na wyleczenie z astmy albo HIV/AIDS. Póki co, nic nie wskazuje na to, że Gambia stanie się państwem islamskim.
(kofi)