Shirley Anita St. Hill Chisholm, pierwsza Afroamerykanka wybrana do Kongresu USA. To jej poświęcony jest film „Chisholm’ 72 Unbought and Unbossed”, który obejrzymy 28 lutego, w ramach Afro-Ameryki 2014.
Urodziła się w Brooklynie, w rodzinie imigrantów z Gujany (ojciec) i Barbados (matka). Jej rodzice przypłynęli do USA na fali migracji zarobkowej na początki lat 20. ubiegłego stulecia. Shirley urodziła się w listopadzie 1924 roku. W wieku trzech lat została wysłana do babci na Barbados, aby wrócić do Nowego Jorku, cztery lata później. Już jako dojrzała kobieta, wspominała okres pobytu na wyspie, jako niezwykle ważny, bo mogła skorzystać z nauki w brytyjskim systemie szkolnictwa, co jej zdaniem pomogło w późniejszej karierze.
Po powrocie do Stanów, Chisholm kontynuowała edukację, zdobywając licencjat w Brooklyn College, a potem tytuł magistra, w kolegium nauczycielskim Columbia University. Zdobyte wykształcenie umożliwiło jej pracę w zawodzie. Do 1964 roku pracowała w centrum opieki nad dziećmi, którego była dyrektorem, a następnie w ośrodku pomocy dziennej, jako konsultant ds. edukacji.
Rok 1964 rozpoczął jej polityczną karierę. Została wybrana do parlamentu Nowego Jorku. Cztery lata później, w 1968 roku, ubiegała się o miejsce w amerykańskim kongresie, jako przedstawicielka dwunastego okręgu wyborczego i kandydatka demokratów. Pokonała w tych wyborach republikańskiego kandydata, Jamesa Farmera. Została tym samym pierwszą Afroamerykanką w Kongresie USA, w Izbie Reprezentantów, pochodzącą z wyboru.
Chisholm wykazywała się ogromną aktywnością. Kiedy została wybrana do komisji zajmującej się rolnictwem, zaczęła zabiegać o przypisanie jej do innej komisji, zgodnej z okręgiem miejskim, który reprezentowała. W ten sposób trafiła do komisji zajmującej się sprawami weteranów. Potem, za poparcie Hale’a Boggsa, jako lidera większości, otrzymała od niego w nagrodę miejsce w komisji zajmującej się edukacją i pracą.
Chisholm wprowadziła też nowe praktyki w kongresie. W jej biurze pracowały wyłącznie kobiety, w tym połowa z nich była czarna. Tłumaczyła to tym, że w okresie działalności w legislaturze stanowej, musiała zmagać się z dyskryminacją, z racji tego, że była kobietą I do tego, czarną.
W 1972 roku Chisholm postanowiła się o nominację prezydencką Partii Demokratycznej. W czasie kampanii miała przeżyć trzy próby zamachu. Odwiedziła 12 stanów. Wygrała poparcie w Luizjanie, Mississipi i New Jersey, zyskując głosy 152 delegatów. Nie wystarczyło to jednak, aby pokonać George’a McGoverna, który został kandydatem demokratów w wyborach prezydenckich, przegrywając w głosowaniu z republikaninem, Richardem Nixonem.
Chisholm cieszyła się poparciem zróżnicowanych kręgów. Zainspirowała do zaangażowania się w politykę inne Amerykanki. Do 1982 roku kontynuowała swoją pracę w kongresie. Przez cały ten czas zajmowała się wsparciem dla mieszkańców miast, optując za dofinansowanie opieki społecznej i medycznej, a także edukacji, kosztem wydatków na zbrojenia. Sprzeciwiała się również wojnie w Wietnamie.
W życiu prywatnym była dwa razy mężatką. Nie miała dzieci. Po odejściu na polityczną emeryturę, nadal starała się być obecna w życiu publicznym. Wykładała nauki polityczne i prowadziła zajęcia w ramach studiów poświęconych kobietom. Wspierała Jesse Jacksona w jego staraniach o fotel prezydencki. Kiedy w 1993 roku, Bill Clinton zaproponował jej funkcję ambasadora USA n Jamajce, musiała odmówić ze względu na zły stan zdrowia. Zmarła w 2005 roku.
W 2004 roku powstał film dokumentalny poświęcony jej biografii, w reżyserii Shola Lynch. To właśnie “Shirley Chisholm ’72: Unbought and Unbossed” obejrzymy w ramach Afro-Ameryki 2014.
Paweł