Zanim powstała wyspa, Madagaskar był częścią dawnego kontynentu o nazwie Gondwana, składającego się z dzisiejszej Ameryki Południowej, Afryki, Australii, Nowej Zelandii, Antarktydy i Indii. 70 milionów lat temu, po tym jak oddzielił się od Afryki i Indii, zaczął swój niezależny wyspiarski byt.
Madagaskar jest nazywany „czerwoną wyspą” z racji przewagi czerwonych gleb laterytowych, szczególnie w środkowej części wyspy. Jednak nie są one tak urodzajne jak te z rejonu masywów wulkanicznych.
Urodzajność gleb na Madagaskarze pogarsza jeszcze bardziej wylesianie wyspy i zamiana jej na pastwiska i pola uprawne, co prowadzi do erozji. Dlaczego tak się dzieje? Madagaskar nie ma wielu bogactw naturalnych – grafit, chrom, węgiel, boksyty, kwarc, sól i mikę. Tak naprawdę musi w dużej mierze polegać na rolnictwie. Wskutek tego doszło do wycinania lasów na potrzeby upraw i hodowli. W rezultacie tylko 26 procent wyspy wciąż zajmują obszary leśne.
Wyspa pięciu regionów
Madagaskar można podzielić na pięć regionów geograficznych – wschodnie i zachodnie wybrzeże, masyw Tsaratanana, wyżyny centralne i południowy-zachód.
Wschodnie wybrzeże to wąskie pasmo nizin o szerokości 50 kilometrów, ograniczonych od zachodu skarpą wysoką na 500 metrów n.p.m., gdzie zaczynają się wyżyny. Region ten rozciąga się od Baie d'Antongil i Półwyspu Masoala na północy po dalekie południe wyspy. Ta część wybrzeża ma prostą linię brzegową, przez co nie tworzy naturalnych portów. Wody na wschodzie wyspy są uważane za niebezpieczne ze względu na występujące w nich rekiny.
Bardziej urozmaicony kształt ma zachodnie wybrzeże Madagaskaru. Szczególnie w swojej północnej części, gdzie istnieje wiele naturalnych portów, które w przeszłości dawały schronienie ludziom przed cyklonami, ale także przyciągały piratów z Europy, Afryki i Bliskiego Wschodu.
Masyw Tsaratanana na północnym krańcu Madagaskaru wspina się na wysokość 2880 metrów n.p.m. Znajduje się tam najwyższy szczyt wyspy Montagne d'Ambre (Ambohitra), który jest pochodzenia wulkanicznego. Na uwagę zasługuje też port Antsiranana (Diégo Suarez) i wyspa Nosy-Be.
Wyżyny centralne osiągają wysokość od 800 do 1800 metrów n.p.m. Charakteryzują się ciekawym ukształtowaniem terenu – od wzgórz i wygasłych wulkanów po równiny i obszary podmokłe, zamienione w pola ryżowe. Wyżyny rozciągają się od masywu Tsaratanana na północy po masyw Ivakoany na południu. W ich centralnej części znajduje się masyw Ankaratra, którego wysokość przekracza 1800 metrów – 2666 m. Równie interesująca z geologicznego punktu widzenia jest dolina ryftowa, gdzie znajduje się największy zbiornik na wyspie, Lac Alaotra.
Południowy-zachód Madagaskaru należy do masywu Ivakoany na wschodzie i masywu Isala Roiniforme na północy tego regionu. Warto też dodać, że jest tutaj zlokalizowany pustynny obszar, zamieszkany przez lud Antandroy i płaskowyż Mahafaly.
Krótkie na wschodzie, dłuższe na zachodzie
Rzeki, które płyną w kierunku wschodnim i wpadają do Oceanu Indyjskiego, są z reguły krótkie i o wartkim nurcie, tworząc wodospady w miejscach, gdzie dochodzi do gwałtownego obniżenia terenu – Bemarivo, Ivondro i Mananjary. Rzeki Mananara i Mangoro wypływają z wyżyn centralnych, a Maningory, z jeziora Alaotra. Dłuższe i znacznie wolniejsze są rzeki na zachodzie wyspy – Sambirano, Mahajamba, Betsiboka, Mania, Mahavavy, Mangoky i Onilahy. Na Madagaskarze są też jeziora. Poza wymienionym już jeziorem Alaotra, na uwagę zasługują Kinkony i Ihotry na południowym-zachodzie.
Alaotra to największe jezioro Madagaskaru. Ma 40 kilometrów długości i 9,5 szerokości. Jego głębokość waha się między 1-2,5 m przy niskim stanie wody, aby osiągnąć stan 4 m przy wysokim. W rejonie jeziora stwierdzono występowanie 80 gatunków ptaków, w tym 13 z nich występuje wyłącznie na „czerwonej wyspie”.
Niezwykły świat
Madagaskar to niezwykły świat. Za tą nazwą kryją się wspaniałe krajobrazy, niesamowite formacje skalne i piękne rafy koralowe. Nie bez przyczyny niektórzy chcą go nazywać ósmym kontynentem. Znajdziesz tutaj wszystko – od pustyni po las tropikalny. Wszystko to mieści się na powierzchni 587 041 km²…
(kofi)