21 marca jest dniem walki z rasizmem

afryka.org Wiadomości 21 marca jest dniem walki z rasizmem

21 marca obchodzimy Międzynarodowy Dzień Walki z Dyskryminacją Rasową. Święto zostało ustanowione w 1979 roku przez Zgromadzenie Ogólne ONZ, na pamiątkę masakry w Sharpeville w RPA. Masakra w Sharpeville miała miejsce w 1960 roku. W czasie pokojowej manifestacji przeciwko polityce apartheidu zginęło jej 69 uczestników.

Władze Afryki Południowej, w okresie kiedy były kontrolowane przez białych Południowoafrykańczyków, ograniczały prawa czarnej większości. Segregacji rasowej miały służyć „prawa przepustkowe”, które ograniczały mobilność nie-białych mieszkańców RPA. Afrykański Kongres Narodowy, wobec zaostrzenia tych praw, postanowił zorganizować protest w dniu 31 marca 1960 roku. Okazało się jednak, że 10 dni wcześniej, polityczny rywal tego ugrupowania, Kongres Panafrykański postanowił rozpocząć własną kampanię przeciwko apartheidowi.

21 marca 1960 roku w Sharpeville zgromadziło się około siedmiu tysięcy osób. Tłum pojawił się obok posterunku policji, bez przepustek, domagając się aresztowania za ich brak. W ten sposób manifestanci chcieli ukazać  absurd rasistowskiego prawa, wymagającego posiadania specjalnych dokumentów. Z czasem tłum gęstniał i na miejscu było już 19 tysięcy demonstrantów. Do Sharpeville przybyły policyjne posiłki. Próby rozpędzenia tłumu spotkały się z odpowiedzią protestujących. W stronę policyjnych barykad poleciało kilka kamieni. Policja postanowiła wobec nieuzbrojonego tłumu użyć broni palnej. Wtedy doszło do masakry. Od policyjnych kul zginęło 69 osób, w tym osiem kobiet i 10 dzieci. Co najmniej 180 osób zostało rannych. Tłum został rozproszony.

W komunikacie po  masakrze, policja twierdziła, że niedoświadczeni i młodzi funkcjonariusze, bali protestujących i użyli broni. Ówczesne władze nie doszukały się winy po stronie policji. Oficjalnie stwierdzono, że to nie policjanci są winni śmierci czarnych Południowoafrykańczyków. 30 marca, w 10 dni po proteście, południowoafrykańskie włądze ogłosiły stan wyjątkowy, zatrzymując 18 tysięcy osób, zaangażowanych w ruch anty-apartheidowski, zakazano też działalności partiom czarnej większości, które stały za sprzeciwem wobec rządu. W reakcji na te wydarzenia powstały zbrojne skrzydła tych ugrupowań.

Sprawa masakry w Sharpeville została wyjaśniona dopiero w 1998 roku, już po upadku apartheidu. Powołana wtedy specjalna Komisja uznała masakrę za złamanie praw człowieka, zaś użycie broni uznała za nieuzasadnione.

kf

 Dokument bez tytułu